FILM
Einar en Gerda Wegener zijn zes jaar getrouwd en wonen in een riant huis in Kopenhagen, waar ze een schildersatelier delen. Hij heeft succes met landschappen die hij zich uit z’n jeugd herinnert, zij probeert aan de bak te komen met portretten, maar daarvoor is jammer genoeg weinig interesse bij de fine de fleur in de Deense hoofdstad. Als op een keer Gerda’s hulpje niet komt opdagen, vraagt ze Einar om model te staan voor een doek met een knielend balletdanseresje waaraan ze de laatste hand legt. Einar voelt zich onwennig in satijnen panty’s en balletschoentjes, maar de jurk die Gerda over z’n torso drapeert ervaart hij wel als aangenaam en uitdagend. Puur voor de grap besluiten ze om met de verkleedpartij door te gaan op een feestje, waar Gerda het gezelschap meedeelt dat Lili het nichtje is van haar echtgenoot. Lili/Einar wordt er aangesproken door de aantrekkelijke homo Hendrik die de grap (of de ernst?) doorziet en haar/hem uiteindelijk voorzichtig kust, waarvan Gerda ongewild en haast toevallig getuige is.

De grap wordt vanaf dan ernst, want Einar voelt zich prima in de huid van Lili en het duurt niet lang voor hij Gerda vertelt dat hij als kind al een voorkeur had voor dingen waar meisjes mee bezig zijn. Om duidelijkheid te krijgen over wat er aan de hand is, besluiten Einar en Gerda om gespecialiseerde hulp te zoeken, maar anno 1929 is er weinig begrip voor wat als een ziekte of een psychische afwijking wordt gediagnostiseerd. Ondertussen heeft Gerda verschillende portretten van Lili geschilderd en tot haar verrassing oogst ze daarmee veel succes.

Inmiddels heeft Einar steeds meer plaats moeten maken voor Lili, tot groot verdriet van Gerda die haar echtgenoot mist. Als ze zich daarover op een keer beklaagt, vertelt Lili haar dat ze Einar moet vergeten. Gerda protesteert, want vanbinnen weet ze dat het proces onomkeerbaar is. Via de ontmoeting met de Zwitserse arts Warnekros (Sebastian Koch) wordt overigens een nieuw hoofdstuk in hun leven ingezet: hij beweert alle tekenen van mannelijkheid weg te kunnen nemen om van Lili en echte vrouw te maken…
 

The Danish Girl is een fictieve biografie over Lili Elbe, naar de gelijknamige debuutroman van de Amerikaanse auteur David Ebershoff. Hij zou zich gebaseerd hebben op haar dagboekaantekeningen, geschreven in de aanloop naar haar geslachtsverandering. Elbe geldt als de eerste Deense transseksueel bij wie ook daadwerkelijk een totale ombouw werd uitgevoerd. Een dergelijke figuur op een waardige en geloofwaardige manier gestalte geven is geen gemakkelijke opdracht, maar in Eddie Redmayne heeft regisseur Tom Hooper de perfecte acteur voor die rol gevonden. Redmayne verbaasde eerder vriend en vijand met de manier waarop hij in de huid van Stephen Hawkins kroop (The Theory Of Everything, 2014) en de rol van Angel Clare in Tess Of The D’Urbervilles (2008) voor zijn rekening nam, twee uitstekende vertolkingen waaraan hij nu Lili Wegener toevoegt.
 

 

Maar Redmayne moet een deel van de eer aan Alicia Vikander laten, want het is vooral de interactie tussen Lili en Gerda die deze productie boven het niveau van een banale weekendfilm uittilt. Wat voor Einar een logisch traject lijkt is voor Gerda een drama. Zij verliest niet alleen de man van wie ze zielsveel houdt, zij verliest ook een huwelijk en zij begrijpt ook niet waarom Einar geen andere keuze heeft. Het was toch als een onschuldig spelletje begonnen? Maar Gerda legt zich uiteindelijk bij de feiten neer en Alicia Vikander maakt de overgang tussen revolte en acceptatie op een geloofwaardige manier. Opnieuw een opmerkelijke prestatie na uitstekende rollen in de sciencefictionfilm Ex-Machina (2015) en het kostuumdrama A Royal Affair (2012).
 

The Danish Girl is het verhaal over de strijd van een vrouw om zich te bevrijden van het lichaam waarin ze niet thuishoort, maar evenzeer het portret van een huwelijk, waarmee regisseur Tom Hooper voor een aanpak kiest die hij ook in zijn historisch drama The King’s Speech (2010) hanteerde, zij het dat het huwelijk van Einar en Gerda om andere redenen in noodweer terechtkomt. De regisseur neemt z’n tijd om de persoonsverandering van Einar uit te rollen, maar je kan je niet van de indruk ontdoen dat hij uiteindelijk toch meer begaan is met de gevolgen voor Gerda, een personage waarmee hij zich wellicht persoonlijk meer kan vereenzelvigen en dat dan ook een veel grotere indruk maakt. Bij Einar zien we de evolutie nl. aan de hand van uiterlijke signalen: de manier waarop hij de zachte stof van de danseressenjurk beroert, het timbre van zijn stem aanpast en z’n loopstijl bijstuurt, terwijl het bij Gerda om emoties gaat die van binnen komen. Zij lijdt terwijl hij vooral zoekt naar een praktische oplossing, want vanbinnen heeft het proces zich grotendeels voltrokken.
 

In een kleinere rol zien we Matthias Schoenaerts als de Franse galeriehouder Hans Axill, een personage dat vooral Gerda een oplossing moet bieden voor de gevoelens die ze bij Einar niet meer kwijt kan. Tom Hooper speelt vooral Schoenaerts’ fysieke kwaliteiten uit, terwijl Sebastian Koch hoogstwaarschijnlijk aan de cast is toegevoegd opdat de film op de Duitstalige markt zou scoren.
 

Nee, het niveau van The King’s Speech (2010) of van de miniserie John Adams (2008) bereikt regisseur Tom Hooper niet met The Danish Girl, maar het is in elk geval moedig dat hij een dergelijk (en nog altijd) controversieel onderwerp durft aan te snijden. Bovendien zijn Eddie Redmayne en vooral Alicia Vikander in topvorm en dat maakt heel veel goed.