:: BESPREKINGEN ::
DVDInfo.be >> Bespreking >> TARZAN
TARZAN
Bespreking door: Werner - Geplaatst op: 2000-10-22
FILM
Na enkele zeer magere jaren keerde begin jaren '90 eindelijk het tij voor Disney. Na een paar commercieel mindere successen (maar daarom niet kwalitatief minderwaardig) zoals The Fox and The Hound en The Black Cauldron, besloot een jonge productieploeg, onder leiding van Alan Menken, dat het tijd was om de broodnodige vernieuwingen door te voeren aan de top van het Disney-imperium. Een paar oudere animatoren werd bedankt voor de bewezen diensten, en een jonge, creatieve nieuwe ploeg zette zich aan het werk om terug tekenfilms 'voor alle leeftijden' te maken, tekenfilms waar zowel de jongeren pret aan zouden kunnen beleven, als waar de iets minder jongen onder ons zouden van zeggen 'dat is toch wel knap gemaakt'.

De eerste film waar Menken's talent achter verschool was The Little Mermaid, en het bleek een schot in de roos. De trend was gezet, en zowat elk jaar leverde Disney een kassuc­ces af: het roman­ti­sche Beauty And The Beast, het wervelende Aladdin, het technisch superieu­re The Lion King, het ontroerende Pocahontas, het grimmige The Hunchback Of Notre Dame en ga zo maar door. De kritiek die je op Disney dan kan hebben is dat sinds­dien al hun verhaallij­nen 99% dezelfde zijn: het zijn stuk voor stuk Bildungsromans, een tocht naar volwassen­heid van het hoofdpersonage, die minstens in een scene per film over de einder uitstaart om te zoeken waar zijn of haar toekomst ligt, omringd door een oude wijze mentor, een sluwe maar meestal ook erg domme ­vij­and, en een of twee onnozele 'side­kicks'. Boven­dien is zijn zowat de helft van de Disney-films antropo­morfismen: bijvoor­beeld in The Lion King worden de hoofd­per­so­na­ges allemaal door dieren met menselijke eigenschappen vertolkt. Bij mijn weten is Tarzan de eerste film waarin men duidelijk kiest voor een men­ge­ling van een mensen- en een dierenverhaal, wat soms tot inge­wik­kelde situaties leidt, maar het geheel boeiend maakt. Zo spreekt Tarzan op gegeven mo­ment zowel gorilla- als mensen­taal, alhoewel de gorilla's en de mensen elkaar niet zouden mogen verstaan, en toch is de overgang tussen de twee zo vloeiend, dat je het verschil niet merkt.

Altijd hetzelfde, dus. Of toch niet helemaal. Door geen enkel risico te nemen wat het verhaal betreft, heeft de Disney-studio jaren tijd gehad om op technisch vlak de animatie­film de 21e eeuw binnen te leiden. Het begon met de balzaalscene in Beauty And The Beast, dan de grot met de lamp in Aladdin, de stampede in The Lion King, de zevenkop­pige draak in Hercules, de aanval van de Mongoolse ruiters in Mulan. Telkens ging men een stapje verder, en telkens werd weer gezegd dat de Disney-studio zichzelf had overtrof­fen, maar dat het plafond nu wel bereikt moest zijn.

Niet dus! Tarzan slaat op animatiegebied moeiteloos al zijn voorgangers. De studio maakt gebruik van het nieuwe, nog half in experimenteel stadium verkerende 'Deep Canvas'-procede (zie ook sectie beeld en geluid). Combineer dat met het feit dat de films zelf ook hoe langer hoe volwassener worden - sommige scenes zijn zelfs best angstaanjagend voor de jongste kinderen - en je merkt dat de Disney-molen nog lang niet op kruissnelheid is.

Het verhaal hervertelt in essentie het originele boek van Edgar Rice Burroughs - bij Disney zijn ze dan toch niet zo creatief om eens zelf een origineel verhaal te verzinnen - maar doet dat met zoveel gevoel voor ethiek, met danig goed uitgewerkte karakters, en getrouw genoeg aan het origineel, dat het zeker het werk van Burroughs tot eer strekt. Tarzan wordt al op babyleeftijd een wees, wanneer zijn ouders op genadeloze wijze worden afgemaakt door het bloeddorstige luipaard Sabor. Een roedel (noemt men dat zo?) gorilla's is toevallig in de buurt, en een van de wijfjes, Kala, heeft net haar baby verloren aan de genadeloze jungle. Kala ontfermt zich over de baby, erg tegen de zin van de mannetjes-leider ­Ker­chak, die de aanwezigheid van Tarzan wel duldt, maar hem tegelijker­tijd nooit als een van de hunne wil beschouwen - misschien voelt hij zich wel aangetast in zijn leiderschap. Tarzan groeit op tussen de dieren, en wanneer zijn gorillavriendinnetje Terk of de half­gare olifant Tantor katte­kwaad uitha­len, is Tarzan nooit ver uit de buurt.

Kerchak blijft echter wel zijn misnoegen over Tarzan niet onder stoelen of banken steken (er staan in de jungle trouwens geen stoelen en geen banken), en geeft hem de schuld van al wat er verkeerd loopt, zelfs wanneer Tarzan Sabor doodt wanneer Kerchak te zwak blijkt, maar zich nog altijd aan de wil van de mannetjesaap blijft onderwerpen. Kerchaks nega­tieve gevoelens worden nog scherper wan­neer op een dag de aanwezigheid van andere mensen in de buurt blijkt. Tarzan zelf kan zijn nieuws­gierigheid niet bedwingen, en gaat op onderzoek uit. Hij ontmoet Jane, de dochter van professor Porter, een bioloog die een expeditie op touw heeft gezet om het gedrag van gorilla's te bestuderen. Voor het eerst in zijn leven beseft Tarzan maar terdege wat hem altijd door Kerchak in zijn neus is gewreven: hij is geen gorilla, maar een mens, en er zijn nog meer mensen op de wereld. Wie zeker zo geinteresseerd is in Tarzan, is Clayton, de sinis­tere ­be­ge­leider van de professor en zijn dochter. Clayton, jager op al wat beweegt, toont wel een zeer bijzon­dere en erg onweten­schappelijke belangstelling voor de ligging van het gorilla­kamp waar Tarzan vandaan komt. Wanneer de expeditie op zijn einde loopt is Tarzan verliefd geworden op Jane, en in een poging om haar te weerhouden terug te keren verraadt hij de ligging van het kamp van de gorilla's aan Clayton.

Wie, net als ik, vindt dat de Disney-films kwalitatief niet allemaal gelijkwaardig zijn, kan op zijn twee oren slapen met Tarzan. De film haalt moeiteloos het niveau van The Lion King, overtreft ruimschoots de toch iets mindere klappers zoals Mulan van de laatste jaren, en is qua animatie nagenoeg perfect. De voice casting is goed, vooral Minnie Driver als Jane heeft zich goed in haar karakter ingewerkt. Ook positief is dat de muziek van Phil Collins meer ondersteunend werkt dan in de vorige films: de personages gaan niet om de haver­klap liedjes zingen, wat het musical-gehalte doet afnemen en de genietbaarheidsfactor alleszins ten goede komt. Phil Collins is overigens van oorsprong drummer, en wegens het overvloedig gebruik van ritmesecties daarom de geknipte leverancier van de soundtrack.

Disney heeft in 2000 geen lange avondvullende tekenfilm voor volwassenen gepland gehad; misschien dat een 'sabattical leave' aan de orde was na Tarzan. Als ze hierna nog betere animatietechnieken willen toepassen, dan moeten die waarschijnlijk nog worden uitgevonden.

BEELD EN GELUID
Het Deep Canvas-procede, een mengeling van hoogtechnologische computeranimatie en klassieke handgetekende technieken, is, zoals gezegd, nog maar in een experi­men­tele fase, maar het resultaat is verbluffend. Elk streepje mos op de boomschors heeft een eigen schaduw en kleurschakering en wanneer Tarzan zich tussen die lianen slingert lijken de bewe­gin­gen zo realistisch, dat het op overtekende filmbeelden lijkt. Het contrast is bijzon­der hoog, wat bij de combinatie DVD + animatiefilm anders wel eens scheef durft te lopen wegens de compressiefactor, en het kleurenpalet is waarschijnlijk ongeevenaard. Oudere Dis­ney-films zoals Dumbo of Pinokkio zijn uiteraard niet in breedbeeld, maar dit is toch nog maar, na Mulan, de tweede anamorfe Disney-release, wat deze film in de ranking een beetje meer boven The Little Mermaid en Hercules doet uitkomen.

Ook het geluid is uitermate realistisch: je waant je in de jungle, alhoewel je bij een animatiefilm als deze gewoon weet dat die volledig in een studio tot stand is gekomen, de acteurs in geen kilometers in de buurt van een echte jungle zijn geweest, en dus alle geluidseffecten getruceerd zijn. On­danks het feit dat ik per definitie geen lange tekenfilms wens te bekij­ken die in het Neder­lands overdubd zijn, wordt hier voor de eerste keer een aparte klank­band aange­boden in het Vlaams (slechts in DS en niet in DD). Als U dus koters heeft rondlopen, moeten zij en U ten­minste niet langer het Hollands dialect voor lief nemen, waar ik zelfs nog onder­ti­tels bij nodig heb. Sorry, beste Noorder­buren, maar U zou ook geen films in het AAnt­wAAreps apprecieren, dat kunnen wij zelf nog niet eens ontcijferen. Overigens, het enige voorbeeld wat ik me voor de geest kan halen waarin een Neder­lands wordt gespro­ken dat zowel voor Vlamin­gen als voor Nederlanders aan­vaard­baar en zelfs zeer correct is, zijn de Kuifje-overdubbin­gen van Ellipse/Nel­vana (met Michael Pas als Kuifje en Luk de Koninck als Haddock).

De ver­stan­dige mensen kozen natuur­lijk totnog­toe altijd voor de originele sound­track met onder­titels. Dankzij DVD kan Disney U niet langer twee cassettes aansmeren.

EXTRA'S
Now we're talking! Waar de vorige Disney-films als 'extra' zowaar een menu meekregen (!!!), hebben ze bij Disney eindelijk de mogelijkheden van DVD ingezien. In Engeland kwamen er zelfs twee versies van deze film uit, een met absoluut geen extra's, en een met zoveel extra's dat er een tweede disc aan te pas kwam. Alhoewel Disney vooralsnog onze contreien schijnt te beschouwen als een verliespost, en we, in tegenstelling tot Columbia Tristar's Men In Black, naar de 2-disc Col­lec­tor's Editi­ons voorals­nog kunnen fluiten (wist je overigens dat alleen al in regio 2 er acht verschil­lende discs in omloop zijn?), is voor deze Benelux-versie gekozen voor de gulden midden­weg. Niet alle extra's van de CE zijn weerhouden - zo is alle informatie over het Deep Canvas-animatie­procede spijtig genoeg ver­dwe­nen - maar desal­niet­te­min blijft een mooie staal­kaart over.

Het enige vervelende aan de film is dat bij het starten Disney in zijn oude vervelende gewoonte hervalt van in het VHS-tijdperk, en eerst een lading trailers van aanstaande releases op je loslaat, namelijk The Little Mermaid II, een of ander Winnie de Poeh-vehikel en Toy Story 2. Behoudens deze laatste zijn sequels bij Disney meestal een mager excuus om jonge beginnende animatoren in de studio's het vak aan te leren, en doen meestal danig afbreuk aan het origineel. Gelukkig is er dan een chapter forward-toets op de afstandsbediening van je DVD! Desalniettemin had dit beter een optie gebleven en geen verplichte kost, en dat kost dat ook een punt in mijn beoordeling.

Maar dan is er nog een hele reeks documentaires: over de aanpassing van het oorspronke­lijke verhaal van Burroughs naar een Disney-film, over het ontstaan van de muziek en over het feit dat Phil Collins ook de Franse, Duitse, Italiaanse en nog een paar andere talen van de soundtrack heeft ingezongen (de Vlaamse versie wordt overigens ver­zorgd door Paul Michiels, die nog niet aan de hielen van zijn Engelse collega komt), en over de opbouw van het verhaal, allen in het Nederlands ondertiteld! Er staan ook nog 3 videoclips van Collins op (You'll Be In My Heart, Strangers Like You en een studio-opname van Tras­hin' The Camp), een vergelijking van de storyboards met de film, en, nog nooit gezien bij een animatiefilm, 3 verwijderde scenes. Deze zijn overigens ook maar uitgewerkt als moving storyboard, en niet volledig geanimeerd. Producer Bonnie Arnold geeft overigens een haarfijne ondertiteling van wat we van deze verwijderde scenes mogen verwachten.

Voor de allerjongsten is er nog een voorleesboekje-sectie en een trivia-spelletje, waarbij je vragen over de film krijgt, en al naargelang je antwoorden op Tarzans jodelkreet wordt onthaald, of door een stel apen wordt uitgelachen! En om de laatste niet-gevulde bytes op het schijfje te vullen, wordt er dan tot slot nog een trailer van Dinosaur aan toegevoegd.

Wat dus de extra's betreft: yum yum! Nog van dat!

CONCLUSIE
Disney's voornaamste doelstelling is nog steeds een film te maken waar jong zowel als oud van kan genieten. De Diensy-bonzen hebben bovendien eindelijk ingezien dat zeker zoveel mensen de originele soundtrack willen naast de overdubde versie, en DVD is een ideaal medium om de consument de keuze te bieden. Wat die criteria betreft, is Tarzan over de hele lijn geslaagd met een dikke vette onderscheiding. Ik kan deze DVD aan iedereen aanraden. Tenzij U allergisch bent voor sprekende olifanten, natuurlijk!




cover



Studio: Buena Vista

Regie: Kevin Lima & Chris Buck
Met: Tony Goldwin, Minnie Driver, Glenn Close, Rosie O'Donnell, Nigel Hawthorne, Brian Blessed, Lance Henriksen, Wayne Knight

Film:
9/10

Extra's:
8/10

Geluid:
9/10

Beeld:
8/10


Regio:
2

Genre:
Animatie

Versie:
Benelux (NL)

Jaar:
1999

Leeftijd:
AL

Speelduur:
85 min.

Type DVD:
SS-DL

Barcode:
8711875919251


Beeldformaat:
1.66:1 anamorf PAL

Geluid:
Engels Dolby Digital 5.0
Nederlands Dolby Digital 5.0
Frans Dolby Digital 5.0
Vlaams Dolby Surround 2.0


Ondertitels:
Nederlands, Engels, Frans, Engels CC
Extra's:
• Menu's in 4 talen
• 4 trailers van andere films
• Documentaire "Van Burroughs naar Disney"
• Documentaire "Ontstaan van de muziek"
• Documentaire "Tarzan gaat internationaal"
• Documentaire "Opbouw van het verhaal"
• 3 videoclips Phil Collins
• Vergelijking storyboard
• Verwijderde scènes
• Trivia-spel
• Lees- en luisterverhaal

Andere recente releases van deze maatschappij