FILM
In een post-apocalyptisch Chicago is de bevolking verdeeld in vijf facties. Erudite groepeert de intelligentsia van de bevolking en haar factieleden proberen door kennis en wetenschap de levensomstandigheden van de bewoners te verbeteren. De leden van Amity bedrijven landbouw en zorgen voor de aanvoer van levensmiddelen. Candor waardeert eerlijkheid en spreekt daarom recht. Dauntless is de factie waarin de avontuurlijk aangelegden kunnen worden getraind tot soldaat. En ten slotte Abnegation, dat dienstbaarheid aan de anderen als hoogste goed stelt, regelt de administratie van de stad. Zodra kinderen de volwassen leeftijd bereiken, wordt hen toegestaan om één keer van factie te veranderen. Om zich daarop voor te bereiden worden ze onderworpen aan een oriënterende, maar niet verplichte test, waarop pakweg 95 % toch de hoogste score haalt voor de factie waarin ze geboren is. Eens gekozen blijft echter gekozen; wie om welke reden dan ook zijn factie afvallig wordt, is gedoemd zijn leven te slijten te midden van de rechtenloze factionless.




Natalie (Ashley Judd) en Andrew (Tony Goldwyn) Prior, twee hooggewaardeerde leden van Abnegation, moeten met lede ogen toezien hoe hun kinderen voor andere facties kiezen. Dat hun slimme zoon Caleb (Ansel Elgort) voor Erudite kiest, komt niet helemaal als een verrassing, maar de eerder seutige Beatrice (Shailene Woodley) kiest voor Dauntless. Beatrice's testresultaten waren echter op zijn zachtst gezegd merkwaardig te noemen. Zij kwalificeerde als een Divergent, iemand die talenten van alle vijf de facties beschikt, iets wat de hogere overheden en in het bijzonder Erudite niet graag ziet. Terwijl ze de testresultaten geheim houdt doorloopt ze het loodzware militaire trainingsprogramma van Dauntless, waar ze zich afwisselend de blikken van haar instructeur Four (Theo James) en de pesterijen van factieleider Eric (Jai Courtney) moet laten welgevallen. Erudite-leidster Jeanine Reynolds (Kate Winslet) heeft echter plannen om Dauntless in te zetten tijdens een bloederige revolutie waarbij Erudite tracht het bewind over te nemen van Abnegation. Soldaten met een geweten zoals Tris (de naam die Beatrice heeft gekozen bij haar overstap naar Dauntless) kunnen ze daarbij missen als kiespijn. Vooraleer ze er zelf erg in heeft zit ze midden in een burgeroorlog verwikkeld waarin het niet even duidelijk is wie haar bondgenoten zijn en wie haar vijanden.




Wie wil zien hoe een stuk young adult-literatuur niet verfilmd moet worden, verwijs ik graag door naar mijn besprekingen van Twilight. Divergent, een film die het midden houdt tussen The Hunger Games en The Matrix is daarentegen een film die wél aanprijzenswaardig is. Young adult-films hebben als centrale thema de groeipijnen bij het volwassen worden, typisch in een door één of andere ramp verziekte (Hunger Games) of bovennatuurlijk fenomeen opgeleukte (Harry Potter) maatschappij, met als nevenplots thema's als eerste verliefdheid en de gespannen relatie met of het overlijden van de ouders. Divergent vinkt op deze schaal alle kenmerken van het genre netjes af. Het op het eerste zicht banale gegeven maakt naarmate de film vordert plaats voor een gewetensstudie waaruit mag blijken hoe fantastisch weinig er feitelijk nodig is om avontuurlijk aangelegde jongeren te transformeren tot fascistische moordmachines. Een beetje zoals in Starship Troopers maar dan met een stuk minder gore. Divergent is een donkere fabel over hoe macht corrumpeert en de donkerste trekjes van de menselijke psyche naar boven laat komen.




De keuze om de hoofdrol aan de relatief onbevangen, natuurlijk spelende TV-actrice Shailene Woodley te schenken was alleszins een goede zet. Woodley heeft zowel trekken van een naïef seutje als van een goed afgetrainde vechtmachine. Deze film zou wel eens haar definitieve doorbraak kunnen betekenen, nadat ze de rollen van Katniss Everdeen in The Hunger Games en Mary-Jane Watson in The Amazing Spiderman aan haar neus zag voorbijgaan. Met eveneens een hoofdrol in The Fault In Our Stars heeft Woodley twee cultfavorieten ineens te pakken. De opzet van de verfilming van de trilogie is alleszins zeer gelijklopend met de manier waarop Harry Potter, The Hunger Games en Twilight werden behandeld: het laatste deel wordt in twee gesplitst, volgens de officiële verklaring omdat het laatste deel te complex is om in één film af te ronden, de facto om de fans tweemaal langs de kassa te laten passeren. Zij het met dat verschil dat deel 3.2 er nooit is gekomen, en dat wie wil weten hoe het verhaal afloopt, het boek zal moeten kopen. De wereld van Divergent bevat trekjes van 1984 van Orwell - de totale controle over het individu - en Brave New World van Huxley - het kastensysteem - maar is dank zij deze illustere voorbeelden meteen herkenbaar. Er wordt slim gebruik gemaakt van met symboliek beladen thema's; zo moet u maar eens letten op nagenoeg alle scènes waarin Tris in een spiegel kijkt. Alleen de origines van de apocalyps worden nog niet vrijgegeven, alleen dat het minstens honderd jaar geleden moet zijn, maar ik vermoed dat Veronica Roth hier in de komende boeken nog wel op zal terugkomen.




BEELD EN GELUID
De beeldtransfer van deze eerste Divergent-film is op 4K een beetje een tegenvaller. De film is een upscale van een 2.8K-transfer en ziet er niet overal even goed uit qua contrast. Bij panbewegingen is het laatste artefact niet weggewerkt, wat we onder meer zien in de scène waarin de Dauntless-leden op een rijdende trein moeten springen, en ook de torens die het bewoonbare deel van Chicago moeten afschermen, zien er hier en daar wat gekarteld uit. Daartegenover staan enkele mooie maar korte shots van het natuurleven waar Amity het boerenleven in stand houdt. Ook de huidtinten zien er niet overal even natuurlijk uit, zoals de blos op de wangen van Tris. Wél een volslagen treffer is de DTS:X-mix waar we op getrakteerd worden, die zeer subtiel elk gevoel van richting in elke knokpartij - en dat zijn er nogal wat - ondersteunt. De subwoofer klinkt hard door en de soundtrack bevat naast werk van Tom Holkenborg alias Junkie XL een handjevol popsongs van Ellie Goulding, die op het moment van het verschijnen van de film net op de rand van haar doorbraak stond.




EXTRA'S
Qua bonusmateriaal, allemaal terug te vinden op de regio A-Blu-ray die in dit pakket zit, kan deze release niet tippen aan de hypercomplete versie van Belga Home Video. De film is voorzien van twee audiocommentaartracks. De eerste werd ingesproken door regisseur Neil Burger die de klus in zijn eentje moet zien te klaren. Zijn track is eerder oppervlakkig en veel verder dan lintjes uitdelen of uitleggen wat er precies op het scherm te zien is komt de man niet. De track met producenten Lucy Fisher en Douglas Wick is veel informatiever: ze hebben het over het filmproces zelf en de casting. De vierdelige documentaire Bringing Divergent to life bestaat uit A bold beginning (6:54), Becoming Divergent (6:26), The epic experience (25:20) en A fearless finish (8:36) - de titels lijken te zijn verzonnen door het team dat ook instaat voor de strips van Suske en Wiske. De vier featurettes vormen een mooie making of-arc die begint bij het aanpassen van het boek naar een filmscript, dan over de casting en het filmen gaat en ten slotte landt bij de postproductie. De featurettes zijn rijkelijk gelardeerd met interviews die toch wat diepgang vertonen en behind the scenes-materiaal waar voorwaar een concept achter zit. Faction before blood (14:51) legt ons nog eens de do's and don'ts uit voor het lidmaatschap van de vijf facties; veel hiervan weten we echter al uit de film zelf. Vier verwijderde scènes (4:27) worden as is gepresenteerd, en diepen onder meer de omstandigheden uit waarin één van Tris' compagnons de route haar uiteindelijk naar het leven staat. Van het nummer Beating Heart van popprinses Ellie Goulding, het enige van haar vier nummers dat speciaal voor deze soundtrack geschreven is, krijgt u nog de videoclip (3:48). De disk eindigt met twee trailers (4:56), en de samenstellers kunnen het niet laten om enkele cross-promotionele trailers in uw nek te draaien.

CONCLUSIE
De UHD van Divergent biedt eigenlijk weinig meerwaarde tegenover de Benelux-uitgave op Blu-ray, behalve dan misschien de uitstekende DTS:X-track. De film zelf is een interessante young adult die wat rauwer is dan wat we in het genre gewoon zijn.