INLEIDING
Naast een serie dvd's die specifiek het Vlaamse filmtalent een podium geeft, zet de vzw Leuven Kort op Selected Shorts 2 nu ook jonge cineasten uit andere Europese landen in de kijker. Tien prijsbeesten uit de eerste jaren van het nieuwe millennium zijn verzameld op de schijf, uit landen als Zweden, Spanje, Groot-Brittannië, Frankrijk, België, Noorwegen en Finland. De selectie omvat zowel humor als drama, filmpjes van amper enkele minuten tot mini-movies van een halfuur, en variërend van oerklassieke cinema tot extreem experiment. En de aangename conclusie die je kan trekken uit deze selectie is dat Europa bulkt van het filmisch talent, want van de tien filmpjes zijn er slechts twee die teleurstellen, terwijl de overige acht (soms ruim) boven de middelmaat uitstijgen.

Beste van de hoop is zonder twijfel Fast Film, een liefdevolle en unieke liefdesbrief aan klassieke Hollywoodcinema, die zowel emotioneel als visueel een verpletterende indruk achterlaat. Cashback is dan weer veel conformistischer in zijn aanpak, maar daarom niet minder efficiënt, en bovendien gezegend met een superieure technische afwerking. Regisseur Sean Ellis herwerkte de kortfilm overigens recent tot langspeler, die in Cannes 2006 heel wat lof oogste. Zijn Finse collega Jalmari Helander lijkt echter vooral naar de wereld van commercials te solliciteren met zijn intrigerende mockommercial Rare Exports Inc., nog een hoogtepunt op de dvd.

Als er één kritiek te formuleren valt op Selected Shorts 2, is het dat de kortfilms kwalitatief gezien onregelmatig over de schijf verspreid staan. De eerste zeven shorts zijn van een uitstekend niveau, terwijl de laatste drie niet meer schijnen dan een middelmatige opvulling van de lengte van de disc. Ik kan me dan ook niet van de indruk losrukken dat er nog veel betere, mooiere, intrigerendere, meer beklijvende Europese kortfilms gemaakt werden de voorbije vijf jaar die beter op hun plaats waren geweest in deze collectie dan Alice Et Moi, Squash en vooral Natan. Doch dit is slechts muggenzifterij over een dvd die zich als doel stelt de wonderbaarlijke verscheidenheid en schoonheid van Europese kortfilms aan een ruim publiek te openbaren en vaker wel dan niet in zijn opzet slaagt.



KORTFILMS
Music For One Apartment And Six Drummers
Regie: O. Simonsson & J.S. Nilsson
Zes alternatieve muzikanten breken in een appartement in om ongewone muziek te maken met dagelijkse gebruiksvoorwerpen als kookpotten, salontafels en douchekoppen. Deze Zweedse film bevat geen dialoog, maar rekent puur op de muzikale extravagantie van het sextet inbrekers om de kijker aan het scherm gekluisterd te houden. De short is echter – o ironie! – te lang voor zijn eigen goed, zodat de initiële verwondering na enkele minuten plaatsmaakt voor frustratie t.o.v. de repetitieve aard van het project. In stukjes gehakt zou dit echter een serie fantastische reclamespots opleveren voor hippe muziekzenders.

Cashback
Regie: Sean Ellis
Ben betaalt zich een weg door zijn kunststudies als rekkenvuller in de lokale supermarkt. Om de saaie shift enigszins verteerbaar te maken, heeft Ben een handig trucje gevonden: hij zet de tijd stil. De negentien minuten van Cashback vliegen razendsnel voorbij, altijd een goed teken voor een film. En cineast Ellis toont zich een regisseur met flair, zonder daarbij in overdreven stilisme te vervallen. Het scenario is weliswaar niet het meest originele, en het bevat net iets te veel gratuit – zij het wondermooi in beeld gebracht – naakt, maar de extreem professionele technische uitwerking en de rake komische observaties maken niettemin veel goed. Cashback kreeg zeer terecht een oscarnominatie eerder dit jaar.

7:35 De La Mañana
Regie: Nacho Vigalondo
Een vrouw stapt 's morgens een café binnen om te ontbijten, maar ze krijgt meer op haar bord dan croissants en een kop koffie. Voor ze het goed en wel beseft zit ze immers temidden een geïmproviseerde musical. Aanstekelijk: zo kan je deze kortfilm nog het best beschrijven. Want zelfs de meest depressieve loser zal na het zien van 7:35 een brede glimlach om de mond hebben. De vrolijke muziek zal bovendien nog lang in je hoofd blijven rondspoken. Toch overstijgt de short het intrigerende niet, omdat er in het bevreemdende concept weinig ruimte wordt gelaten voor emotie. Ook de keuze voor zwart-wit is een spijtige zaak. Een musical verdient immers kleur.

Fast Film
Regie: Virgil Widrich
Via inventieve animatietechnieken wordt een typisch Hollywoodiaanse plot uitgewerkt: een vrouw wordt ontvoerd, de held schiet haar ter hulp en alles eindigt met een nagelbijtende confrontatie met de vijand. Widrich gebruikt fragmenten uit het oeuvre van o.a. Hitchcock, Huston, Minnelli en vele andere groten van het witte doek en lijmt die als gescheurde stukjes papier aan elkaar om een geheel eigen verhaal te vertellen. Niet alleen visueel is dit een voltreffer, maar ook emotioneel, niet in het minst omdat de cineast je op een opwindende wijze confronteert met de Gouden Jaren van de cinema. Experimentele films zijn doorgaans niet aan mij besteed, maar laat Fast Film dan maar de uitzondering zijn die de regel bevestigt.

United We Stand
Regie: Hans Peter Moland
Een groep bejaarde wandelaars redt een jonge trekster uit een gevaarlijk moeras. Maar dan komen de oude mannen zelf vast te zitten in de modderpoel. De prent ontspoelt zich aan een erg laag tempo en heeft een plot van nauwelijks twee lijntjes, maar dat is in dit geval een pluspunt. De Noorse regisseur heeft zo immers een alibi om een zeer onmoralistische – en vaak erg grappige – fabel te vertellen over het vooruitzicht van de dood. Alles aan United We Stand straalt een simplistische eenvoud uit, die een aangename afwijking blijkt van de cut-cut-cut mentaliteit van de meeste jonge filmmakers.



J'Attendrai Le Suivant
Regie : Philippe Orreindy
Een man van dertig stapt de metro in en spreekt de passagiers toe. Hij is geen bedelaar, maar een single, die met een hartstochtelijke speech hoopt onder de reizigers de vrouw van zijn dromen aan te spreken. Het concept van deze short is schitterend. Niet alleen adresseert Orreindy het probleem van een groeiende groep alleenstaanden in de maatschappij, hij overgiet de kwestie ook nog eens met een hyperromantisch en origineel sausje. Des te ontgoochelend is dan ook de climax, die een extreem cynisch standpunt inneemt en daardoor de sfeer en de stijl van de vier voorafgaande minuten negeert. Volledig verdiend kan je de winst van J'Attendrai Le Suivant in de categorie kortfilm op de Europese Filmprijzen van 2004 dan ook niet noemen.

Rare Exports Inc.
Regie: Jalmari Helander
Een groep jagers trekt door Lapland, op zoek naar een zeldzaam zoogdier, dat vooral in de kerstperiode erg in trek in. Vermomd als commercial is dit een niet erg verrassende, maar wel amusante en zeer goede gemaakte film van de Finse cineast. Helanders concept is minder fris en snugger dan het op het eerste zicht lijkt, maar de lengte van de film is gelukkig perfect gekozen, zodat je je als kijker nooit verveelt. Het grote succes van Rare Exports Inc. leidde in 2005 tot een sequel, Rare Exports: The Official Safety Instructions en leverde de regisseur ongetwijfeld een stel lucratieve commercialcontracten op.

Natan
Regie: J. Bergergård & J. Holmström
Een mentaal geretardeerde man vindt zijn draai niet op zijn eerste werkdag in een fastfoodrestaurant en stapt op. De manager van de tent raadt hem aan een hond te kopen als gezelschapsdier en geeft hem een lift met de wagen. De artistieke cinema vérité stijl, gekoppeld aan een oersaai scenario, ergerlijke karakters en een pompeus nihilisme maken van Natan met voorsprong de slechtste short uit deze collectie. God mag weten wat de regisseurs voor ogen hadden met de film, maar het komt er in ieder geval niet uit. Dat dit onding de belangrijkste prijs won op het gerenommeerde kortfilmfestival van Clermont-Ferrand is een van de meest bizarre raadsels aller tijden.

Alice Et Moi
Regie: Micha Wald
Een jongeman rijdt zijn tante en haar twee vriendinnen van Brussel naar de kust. Met het aanhoudend gekwetter van de oude dames dat door zijn oren suist, moet hij bovendien trachten via de gsm zijn relatie met Alice te redden. De Plateauprijswinnaar voor beste Belgische kortfilm van 2004 heeft enkele goede momenten en biedt herkenbare personages aan, die worstelen met al even herkenbare problemen. Maar de film duurt iets te lang, de joodsheid van de karakters grenst aan het clichématige en het gebruik van tussentitels is overbodig. Ook de keuze om Alice, in één scène, te tonen, is mijns inziens een blunder die de claustrofobische sfeer van de auto jammerlijk doorbreekt.

Squash
Regie: Lionel Bailliu
Een werknemer van een financieel bedrijf speelt een partijtje squash met de grote baas. De inzet: zijn al dan niet nakende ontslag. Als gegeven is dit een van de betere concepten van de kortfilms op Selected Shorts 2. De uitwerking laat echter te wensen over. Ten eerste rekt Bailliu de plot veel te lang. Een half uur is echt van het goede teveel. Zeker als je zo'n onsympathieke personages – denk Gordon Gekko in het kwadraat – op het scherm hebt rondhuppelen. Ook straalt de prent een voorbijgestreefde yuppiecultuur uit, die misschien iets zei over de jaren tachtig, maar in de noughties niet langer een grote impact heeft. Een ander minpunt is dat de cineast er niet in slaagt een spannende claustrofobische sfeer te creëren in een film die zich volledig afspeelt op één squashcourt. Geen hoogvlieger dus.



BEELD EN GELUID
Praktisch iedere kortfilm op deze schijf krijgt een transfer die zo goed is als het bronmateriaal toelaat. Helaas is er geen sprake van anamorfische transfers, zodat het beeld niet volledig profiteert van de potentiële kwaliteit. Geluid wordt weergegeven d.m.v. een stereospoor dat zelden het sonore bereik van de boxen op proef stelt, maar niettemin de dialogen helder en duidelijk weergeeft en doorgaans profiteert van degelijke mixen.

EXTRA'S
De dvd bevat enkel een korte digitale Infofiche per film, waarop de korte inhoud, cast & crew, en de gewonnen prijzen vermeld worden.

CONCLUSIE
Selected Shorts 2 bundelt tien van de beste Europese kortfilms van de voorbije jaren. De gemiddelde kwaliteit van de geselecteerde werkjes ligt verrassend hoog en het zou me niet verwonderen, mochten enkele van de regisseurs binnen tien jaar gevestigde waarden zijn in de wereld van commercials, muziekvideo's en speelfilms. Beeld en geluid variëren van short tot short, maar zijn over het algemeen prima. Extra's blijven echter beperkt tot een stel infofiches.