De Britse regisseur Stephen Frears was dringend aan een spraakmakende film toe, want in het voorbije anderhalve decennium slaagde hij er maar drie keer in om de aandacht van het grote publiek te trekken (High Fidelity, 2000; The Queen, 2006; Philomena, 2013). Met Florence Foster Jenkins heeft hij die publiektrekker te pakken en bovendien mag hij zich verheugen op 2 Oscarnominaties en 4 nominaties van de Golden Globes- en de BAFTA Awards-jury. Met een mengeling van drama en komedie sluit hij perfect aan op wat hij in z’n twee vorige films deed, zij het dat hij met Florence Foster Jenkins heel duidelijk op een Amerikaans publiek mikt, want in Europa is de New Yorkse filantrope nauwelijks of helemaal niet bekend. Maar als je Meryl Streep voor die rol cast, dan kan je uiteraard ook bij ons op enige belangstelling rekenen. De rol lijkt haar trouwens op het lijf geschreven, want net zoals in The Iron Lady (2011) en The Devil Wears Prada (2006) zet ze een uniek en origineel typetje neer, zij het dat Florence Foster Jenkins geen sterke vrouw is (of niet meer is) en Meryl Streep dus heel andere wapens moet hanteren om de opdracht tot een goed einde te brengen. Maar laat daarover geen misverstand bestaan: ze doet dat op een uitstekende manier waardoor de komische én de dramatische kant van het personage perfect geïllustreerd worden. Stephen Frears kiest voor een lichte toets, maar dan nog slaagt Meryl Streep erin om je aan het lachen te brengen en je vervolgens te emotioneren, want Florence mag dan wel stinkend rijk zijn en zich uitermate belachelijk maken met haar zangtalent, op haar 76^ste kijkt ze niet bepaald terug op een gelukkig leven. Het geld heeft haar de mogelijkheid gegeven om musici, dirigenten en orkesten te sponsoren waardoor ze in New York is uitgegroeid tot een gerespecteerde en geliefde weldoener, maar kinderen heeft ze als gevolg van zekere omstandigheden niet gehad en die hebben er bovendien toe geleid dat haar huwelijk met de acteur St Clair Bayfield nooit is geconsumeerd, ook al zijn ze ondertussen al zo’n 25 jaar gelukkig getrouwd, zij het dat St Clair voor z’n seksuele pleziertjes elders een oplossing heeft gezocht.
 

De muziek heeft Florence Foster Jenkins het leven gered en via de door haar gestichte Verdi Club kon ze al die tijd toch af en toe op het podium staan, al was het maar als figurant in muzikale acts van grote en minder grote namen uit de klassiekemuziekwereld van die tijd. St Clair heeft er naar eigen zeggen voor gezorgd dat ze al die tijd afgeschermd werd voor spot en plagerijen, maar als Florence het op een keer in haar hoofd haalt om zelf opnieuw op het podium te staan met zangstukken uit het klassieke repertoire, kan hij een ramp nauwelijks vermijden. De jonge pianist Cosmé McMoon weigert om haar te begeleiding voor een levend publiek en haar zangcoach Carlo Edwards, dirigent van New Yorks belangrijkste orkest, maakt zich uit de voeten richting Florida. Het concert wordt evenwel een groot succes, want St Clair heeft het publiek netjes geselecteerd (en betaald) en hij heeft kritische journalisten, o.a. Earl Wilson van The Post, netjes buitenspel gezet. So far, so good...

Als St Clair met zijn vriendinnetje Kathleen voor een paar dagen naar een badplaatsje aan de kust verdwijnt -  zogenaamd om er met vrienden te gaan golfen – breekt de hel pas goed los, want als gevolg van een radiobericht over een vermiste luchtmachtpiloot (WOII is nog bezig), besluit Florence om een concert te geven voor Amerikaanse militairen: ze boekt een avond in Carnegie Hall en ze heeft achter St Clairs rug een exemplaar van een zelfgemaakte plaatopname aan een bekend radiostation gestuurd dat de liedjes regelmatig in de ether stuurt… Een geselecteerd publiek uitnodigen is nu niet meer aan de orde. Pianist McMoon had zich z’n eerste optreden in Carnegie Hall – mocht het ooit zo ver komen – heel anders voorgesteld en St Clair staat het zweet in de handen, want die etter van The Post kan hij nu onmogelijk weren...
 

Als vals zingen een kunst is, dan behoort Meryl Streep de hoofdprijs te krijgen, want Florence Foster Jenkins klinkt in haar handen als een slecht gestemde piano, haar articulatie laat te wensen over, de toonhoogte is zelden zoals voorzien in de partituur en het ritme heeft veel weg van een schip op een wilde zee. Of zoals een journalist van de New York Sun het formuleerde: in feite kan Lady Florence alles zingen behalve noten… Maar het New Yorkse publiek vond het fantastisch en vooral grappig, al blijft de vraag of Florence Foster Jenkins zich bewust was van haar beperkte zangcapaciteiten. Na haar dood werd gesuggereerd dat ze wellicht hardhorig was en dat haar centrale zenuwstelsel was aangetast als gevolg van een aandoeningen die ze als jong meisje had opgelopen en waarvoor ze haar hele leven kwik- en arsenicumpreparaten slikte.
 

Als rijke Amerikaanse kon Florence Foster Jenkins veeleisend en eigenzinnig zijn, maar Meryl Streep toont ons ook de zachte kant van haar karakter, haar empathie voor mensen die in minder gunstige omstandigheden zijn opgegroeid, haar gehechtheid aan mensen die het goed met haar menen, haar bewondering voor grote muzikale talenten en haar verdriet over een mislukt privéleven. We zien Meryl Streep in een veelzijdige en emotionele rol die ze lang niet meer heeft gespeeld, want sinds The Devil Wears Prada werd ze vaak in harde rollen (o.a. Doubt uit 2008 en Lions For Lambs uit 2007) gecast, terwijl ze in de komedies (o.a. Hope Springs uit 2012 en It’s Complicated uit 2009) nooit materiaal van een dergelijke kwaliteit kreeg aangereikt. Bovendien kan ze rekenen op een regisseur die zijn hoofdpersonage welgezind is en die op een subtiele manier naar redenen zoekt voor Florence Foster Jenkins’ bijzonder gedrag, waardoor haar integriteit wordt gerespecteerd.

 
 

Hugh Grant, een acteur die we meestal associëren met lichtvoetig entertainment à la Bridget Jones’s Diary (2001) en Four Weddings And A Funeral (1994) kruipt in de huid van Florence’s tweede echtgenoot St Clair Bayfield die als haar beschermer optreedt en die haar met alle mogelijke zorg en attenties omringt. Stephen Frears spreekt zich niet uit over zijn oprechtheid, al is het duidelijk dat hij alleen maar op grote voet leeft dankzij de welwillendheid van zijn rijke echtgenote. De verrassing van deze film is evenwel Simon Helberg die u wellicht herkent als Howard Hollowitz uit tien seizoenen van The Big Bang Theory (2007-2017). Hij is zonder meer een revelatie en voor de scène waarin hij als ernstig pianist voor het eerst kennismaakt met Florence Jenkins’ aparte zangtalent, verdiende hij eigenlijk een Oscarnominatie. Het is een unieke prestatie die hij in de rest van de film nog een paar keer overdoet, steeds op dezelfde ontwapenende manier.

Designer Consolata Boyle (Miss Julie, 2014; Chéri, 2009) kreeg terecht een Oscarnominatie voor de kostuumontwerpen van Florence Foster Jenkins, want die zijn niet alleen oogverblindend, ze passen ook perfect bij het personage dat minstens voor een deel in een droomwereld leeft, wellicht om te ontsnappen aan het eigen droeve verleden.