FILM
Die Weisse Masei (bij ons op de markt onder de titel The White Masai) is het autobiografisch verhaal van de Duits-Zwitserse Corinne Hoffmann over haar huwelijk met een Masai-krijger en haar bijna 5-jarig verblijf in zijn stam in de Keniaanse Bush. Ondertussen woont ze met haar dochter al enkele jaren in Zwitserland en heeft er een nieuw leven opgebouwd. Het was een harde maar unieke ervaring, zegt ze over haar tijd in Afrika, en ik had ze voor geen geld willen missen.



Carola (Nina Hoss) ontmoet de Masai Lemalian (Jacky Ido) voor het eerst op de overzetboot naar Mombassa op de laatste dag van haar vakantie. Ze heeft sinds twee jaar een relatie met Stefan (Janek Rieke) en die wil nog wel eens wat anders zien dan wit zand en palmbomen. Het is Stefan die haar aandacht op de Masai-krijger vestigt en hem vraagt of ze samen op de foto kunnen. Had je ooit het gevoel dat er wat gebeurt dat bepalend is voor de rest van je leven?, vraagt Carola aan de toeschouwer, wel, dit was zo'n moment. De dag nadien deelt ze haar verloofde mee dat ze niet met hem terugkeert naar Zwitserland. Erover discussiëren heeft geen zin, Carola's besluit staat vast. Van Mombassa reist ze met de bus naar de hoofdstad Naïrobi, en van daaruit naar Maralal, nog eens 13 uur over stoffige wegen tot waar het lijntje op de wegenkaart ophoudt. Daar begint de bush, het gebied dat niet bestemd is voor blanken en nieuwsgierige toeristen. Bij Elisabeth (Katja Flint), Duitse en getrouwd met een Keniaan, wacht Carola op haar Masai, want zo voorzien het de gebruiken: vrouwen worden gekozen, ze kiezen niet zelf. Lemalian verschijnt na een tiental dagen om haar te halen. De Afrikaanse tamtams hebben gewerkt. De eerste intieme confrontatie is evenwel een tegenvaller voor Carola. In een cultuur waar vrouwen al eeuwenlang de clitoris weggehaald wordt op hun 12de, is het begrip bevrediging een zeer relatief begrip en in elk geval alleen op mannen van toepassing. Er is werk aan de winkel, en niet alleen in bed.



Eens ter plekke, op meer dan een dagtocht van de laatste tekenen van beschaving, is het wel even slikken voor Carola: de Masai wonen niet in houten hutten, zoals Elisabeth haar heeft verteld, maar in witloftunnels van leem, bladeren en sprokkelhout zonder stromend water of elektriciteit. Hele families wonen samen in één zo'n bouwwerk zonder privacy en zonder eigen spulletjes. De vrouwen koken samen, eten samen en doen samen hun deel van het werk. De mannen zijn overdag op het veld, hoeden hun koeien en jagen op wild. Het voedsel bestaat hoofdzakelijk uit gerookt rundvlees en ruwe suiker. Een dokter hebben ze niet, een vervoermiddel evenmin. Wat Lemalians moeder tegen hem zegt wanneer hij de blanke vrouw aan haar voorstelt verstaan we niet, want Lumière heeft het stukje Masai-taal jammer genoeg niet ondertiteld. Uit haar gebaren kunnen we wel opmaken dat ze Carola niet veel kans van slagen geeft in haar frivool westers zomerjurkje. Maar zoals alle moeders legt ze zich bij het onvermijdelijke neer en schudt haar toekomstige schoondochter de hand.

Regisseur Hermine Huntgeburth houdt zich vrij consequent aan het verhaal van Corinne Hoffmann wanneer zij over het wedervaren van de jonge vrouw bij de Masai vertelt. De film is een mengeling van avontuur en romantiek en ontleent een deel van zijn kracht aan de prachtige omgeving waarin de actie zich afspeelt. De zeer diverse Keniaanse natuur en de culturele eigenheid van de inheemse bevolking krijgen ruime aandacht in deze productie die op elk moment een sfeer van exotisme en naïeve charme uitstraalt. De regisseur wijdt heel wat aandacht aan Carola's innerlijke gevecht om zichzelf te blijven en zich tegelijk aan te passen en neer te leggen bij de gebruiken van de stam die haar in z'n schoot opneemt. Onderwerpen die voornamelijk in het westen de aandacht trekken, zoals de constante ondervoeding en de wijdverspreide techniek om vrouwen te besnijden ten einde de samenhorigheid in de stam te bevorderen, dringen tot de film door via de protesten die Carola meent te moeten laten horen. Maar de plaatselijke missionaris is duidelijk: ofwel leg je je neer bij de culturele gebruiken ofwel rot je op. Wat dat betreft geen opgestoken vingertje. Hoe erg wij het ook allemaal mogen vinden, het is hun cultuur, het zijn hun eeuwenoude stamgebruiken.



Die Weisse Masai lijkt in veel opzichten op Out Of Africa van Sydney Pollack uit 1985, zonder dat de film de pretentie heeft de zevenvoudige Oscarwinnaar naar de kroon te steken. De manier waarop de natuur in beeld is gebracht, de mensen, de bedrijvigheid in de haven van Mombassa, maar ook de leegheid van het binnenland, het stof en de zinderende droogte, het leidt telkens weer tot adembenemende cinema. Hermine Huntgeburth vertelt evenwel een totaal andere verhaal dan Pollack. Haar Carola en Lemalian zijn mensen van vlees en bloed, met realistische en nauwelijks geromantiseerde trekjes, ze vertellen een drama, terwijl Meryl Streep en Robert Redford niet meer dan een aantrekkelijk liefdesverhaal in petto hadden. Die Weisse Masai is bitter en zoet tegelijk. Schrijfster en regisseur trekken geen conclusies, ze presenteren de feiten zoals ze zich in werkelijkheid hebben voorgedaan, met aandacht voor de romantische aspecten van de relatie zonder de donkere en scherpe kanten weg te moffelen.



BEELD EN GELUID
Die Weisse Masai staat in een 2.35:1-versie. Hermine Huntgeburth benut het formaat voor honderd procent en maakt brede panoramische opnamen van Mombassa, een wespennest van bedrijvigheid en herrie te allen kanten, negerinnen met bonte jurken en hoofddoeken, luidruchtige openluchtmarkten, uitpuilende autobussen en joelende kinderen alom. Het platteland krijgt een aparte behandeling in rood en fel geel tegen een blauwe hemel. Er zijn oranje duinformaties, kleine zwarte jongetjes die een kudde geiten hoeden, een verdwaalde kameel, zonnende jongetjes in de rand van de weg en er is veel open ruimte, ruw en rotsachtig, dan weer zanderig en groen en tenslotte immer groen met mist tussen de boomtoppen en borstelig struikgewas. De kleuren zijn fel en heftig met scherpe, netjes afgelijnde contrasten, gedempt door de mist in het gebergte en donker in de smalle en haast claustrofobische witloftunnels met een voorkeur voor grauwe en goudbruine tinten. De pellicule heeft geen beschadigingen of vuiltjes en de compressie is in orde zonder nadelige gevolgen voor de kleuren. Het geluid is rijkelijk voorzien van alles wat aan Afrika doet denken, vooral de traditionele muziek en de witte stemmen, maar ook de zeer aparte keelklanken en de geluiden tijdens de traditionele overgangsriten en feesten. Voor afwisseling zorgt de zeer verzorgde en sfeervolle soundtrack van Niki Reiser die ook al van de partij was voor de muziek in die andere Duitse Afrika-film Nirgendwo In Afrika (Caroline Link, 2001) en de gay-related Sommersturm (Marco Kreuzpaintner, 2004).



EXTRA'S
De dvd bevat een gesprek met Corinne Hoffmann, opgenomen in 2005 in Antwerpen.

CONCLUSIE
Die Weisse Masai of The White Masai is een aangrijpende en realistische film over de relatie van een Zwitserse met een Afrikaanse Masai-krijger, een relatie die op voorhand gedoemd was om te mislukken, maar die voor beide partijen ook een verrijking en een unieke ervaring betekende. Via het personage Corola Lehmann vertelt regisseur Hermine Huntgeburth hoe het Corinne Hoffmann is vergaan in Kenia, hoe ze als jong en naïef meisje een droom ging najagen, in de overtuigd dat zij zou slagen waar anderen mislukten. Jaren later werpt ze de handschoen in de ring, ontmoedigd en niet zonder verdriet en in het besef dat er tussen haar Zwitserse achtergrond en zijn Masai-cultuur een aantal onoverbrugbare ravijnen liggen.