De kleine Jonathan wordt verteld dat zijn vader voor een reeks concerten naar Japan afreist, maar eigenlijk trekt Mathieu (Vincent Perez), veertiger en pianovirtuoos, bij zijn moeder en jongere broer in. Hij maakt een midlifecrisis door en moet een tijdje afstand nemen van vrouw en zoontje. Dat komt z’n familie goed uit, want z’n moeder moet dringend naar het ziekenhuis voor een kankerbehandeling en z’n broer Paul (Jérémie Renier), arbeider en onzeker van natuur, vindt het leuk om z’n zelfverzekerde oudere broer in huis te hebben. Van z’n huwelijksproblemen zijn ze niet op de hoogte en Mathieu, rustig en introvert van aard, vindt het niet het moment om daarover te beginnen. Hij vertelt z’n familie ook niet dat hij een paar keer een soloconcert op het laatste moment heeft afgezegd en dat hij een paar afspraken met z’n platenfirma niet is nagekomen, tot groot ongenoegen van zijn vrouw, blond, intelligent en aantrekkelijk, die als zijn zaakbeheerder optreedt.

 

Om Paul een plezier te doen gaat Mathieu tijdens het weekend mee op bivak, een bijeenkomst van lieden die historische veldslagen uit de tijd van Napoleon op een zeer realistische manier naspelen, compleet met kanonnen, buskruitrevolvers, militaire kostuums en pruiken uit het begin van de 19de eeuw. Mathieu kijkt geamuseerd naar hun aparte hobby, maar realiseert zich niet dat de dames en heren hun rollenspel au serieux nemen en zich in hun privéleven vereenzelvigen met de historische figuren die ze uitbeelden. Bovendien blijkt ook Paul z’n hobby bloed serieus te nemen, inclusief de duels om eerherstel na een al dan niet vermeende belediging. Mathieu vallen de schellen pas van de ogen op een soiree waarop hij met Paul uitgenodigd wordt, een feestelijke avond in stijl waar iedereen zijn rolletje speelt alsof de klok 200 jaar is teruggedraaid: het decor, de sierlijke jurken, de pauwenveren, de knevels en de gesprekken, ze zijn er allemaal in de stijl van de tijd. Te laat merkt Mathieu dat hij tijdens het tafelgesprek het foute onderwerp heeft aangesneden en gastheer Capitaine Déprées (Aurélien Recoing) beledigd heeft. Die laat de dag nadien ten huize van Mathieu en Pauls moeder door een zgn. secondant een brief afgeven met een eis tot genoegdoening. Mathieu zit er tot z’n nek in…

 
Onze Waalse landgenoot Jérémie Renier neemt de rol van Paul voor z’n rekening en vanaf het allereerste ogenblik dat ie in beeld komt, is het duidelijk dat hij niet helemaal normaal reageert. Heel gauw blijkt dat hij aan borderline lijdt, een persoonlijkheidsstoornis met afwisselend symptomen van neurose en van psychose, waardoor hij zich vaak normaal gedraagt, maar soms ook heel vreemd en dwangmatig reageert. Regisseur Denis Dercourt (La Tourneuse De Pages, 2007) laat ons kennismaken met Paul in twee scènes: in de ene glijdt z’n camera langs de glazen kasten met miniatuursoldaatjes, in de andere zien we een schermduel waarbij Paul z’n tegenstrever verwondt. Meteen is het duidelijk dat deze jonge heftruckbestuurder één grote passie heeft: oorlog en soldaatjes, waarbij de blik in zijn ogen verraadt dat hij tijdens de bijeenkomsten op een afgelegen terrein buiten de stad ervaringen opdoet waarover hij z’n omgeving liever niets vertelt. Alleen z’n moeder uit tegen Mathieu haar ongerustheid, maar ook hij heeft er geen idee van waarmee z’n jongere broer bezig is. De onzekerheid en het ongewisse stoppen spanning in de film, want het is duidelijk dat Mathieu bij de hobby van zijn broer betrokken zal worden en dat de afloop niet noodzakelijk onschuldig hoeft te zijn.



Demain Dès L’Aube vertoont qua toon en spanningsopbouw overeenkomsten met 13 Tzameti (2005) van de Georgische regisseur Gela Babluani, zij het dat Dercourt voor een heel ander milieu en heel andere omstandigheden kiest. Maar de volgehouden tensie en het gevoel alsof het gevaar uit elke hoek en op elk moment kan komen, het ligt heel dicht in de buurt, waarmee de Franse regisseur een tenenkrullende thriller aflevert zoals we die zelden in dit genre te zien krijgen, want Demain Dès L’Aube is als gevolg van het onderwerp ook een kostuumdrama, een discipline die eerder geassocieerd wordt met liefde en romantiek. Niet dus, en bovendien werkt het perfect, want niet alleen Paul, maar ook de rest van het bonte gezelschap van zgn. re-enactoren is een beetje tot heel erg vreemd, onvoorspelbaar en dus gevaarlijk. Heel langzaam laat Dercourt zijn andere hoofdpersonage Mathieu verstrikt raken in het net van dit bijzondere milieu. Wellicht hebben zijn persoonlijke moeilijkheden ermee te maken, zijn emotionele destabilisering als gevolg van te veel werk en relatieproblemen, maar de regisseur toont ons ook hoe Paul er alles aan doet om z’n broer bij z’n hobby te betrekken en hem bewust wetenswaardigheden over één bepaalde veldslag vertelt waardoor Mathieu niet lang daarna in moeilijkheden komt. Paul is naïef, maar ook onbewust heel erg uitgekookt en hij wil vooral pronken met zijn intelligente oudere broer. Dat hij daarbij te ver gaat en Mathieu in een onmogelijk situatie plaatst, daarvan is hij zich veel minder bewust. Gezien zijn psychische toestand is het overigens nooit helemaal duidelijk in welke mate hij verantwoordelijkheid op zich kan nemen en vooral: of hij beseft welke mate van verantwoordelijkheid hij in zijn situatie aankan.

 

Jérémie Renier - u kent hem van L’Enfant (2005) en Le Silence De Lorna (2008) van de Waalse broertjes Dardenne en van Nue Propriété (2006) van regisseur Joachim Lafosse - slaat opnieuw toe met een karakterrol die hij probleemloos tot een goed einde brengt. Op z’n eentje creëert hij een onheilspellend sfeertje dat de rillingen over de rug jaagt, terwijl hij tegelijk de mooie jongen en het hartelijke broertje uithangt dat zich van geen kwaad bewust is. Renier heeft een lange weg afgelegd sinds Les Amants Criminels (1999) van François Ozon en we verdenken er hem niet van een uitzonderlijk of veelzijdig acteertalent te zijn, maar mits gecast voor de perfecte rol, is hij tot grote en indrukwekkende prestaties in staat. Dankzij de aandacht die Denis Dercourt aan z’n personage wijdt, is z’n speelstijl losser dan in eerdere films en komen z’n mimiek en lichaamstaal veel beter tot hun recht. De acteur wordt heel vaak voor negatieve rollen gecast (vader die z’n kind verkoopt, drugsverslaafde, opstandige zoon, etc.) die hij met veel precisie weet neer te zetten, maar in Demain Dès L’Aube bewijst Renier dat hij ook sympathieke(re) karakterrollen gestalte kan geven. Z’n tegenspeler, de in Lausanne geboren acteur Vincent Perez (Fanfan La Tulipe, 2003), is in Vlaanderen zo goed als onbekend, maar daar kan verandering in komen, want de Zwitser zet in Demain Dès L’Aube een overtuigende introverte figuur neer die de kijker voor zich inneemt als gevolg van de rust en de degelijkheid die zijn personage Mathieu uitstraalt. In een kleiner rol zien we een uitstekende Aurélien Recoing (L’Inconnu, 2007) als Capitaine Déprées, een verrassende Anne Marivin (Jeanne) en een geloofwaardige Françoise Lebrun (Julie & Julia, 2009).

 
Scenarist Jacques Sotty (La Tourneuse De Pages, 2007) levert opnieuw een zuinig scenario af waarin klassieke muziek een ruime plaats inneemt. Denis Dercourt maakt daar dankbaar gebruik van om z’n film te stofferen met prachtige melodieën die de film van een rijke en warme textuur voorzien. Z’n camerawerk is net zoals in z’n vorige film to the point en zuinig, zonder onnodige uitwijdingen die er niet toedoen. Het resultaat is een spannende film die loopt als een trein en pas vertraagt met de eindtitels in zicht.

 

Demain Dès L’Aube is een wat donkere film, wat vooral tot uiting komt in de buitenopnamen: mist een zware luchten domineren het decor en zorgen voor scènes met een grauwgroene omgeving en donkere figuren. De interieuropnamen zijn iets lichter van toon, met een voorkeur voor bruin en beige. Er zijn geen ongerechtigheden, het beeld is scherp en het zwartniveau is in orde. He geluid staat in een 5.1-versie en dat komt de vele fragmenten met prachtige klassieke muziek ten goede. Net zoals in La Tourneuse De Pages is de muziek een essentieel onderdeel voor het bepalen van de sfeer in deze film.

 

Als extra is er een Making-of-documentaire (33 min.) waarin ons een blik gegund wordt op de manier waarop Denis Dercourt te werk gaat. Het is meteen duidelijk dat hij heel veel tijd doorbrengt met z’n hoofdrolspelers en erop toeziet dat elke beweging en elke dialoogscène de precieze toonkleur heeft. Renier en Perez komen ruim aan het woord over hun bijdrage en hun visie op de film, terwijl Vincent Perez ook uitgebreid uitwijdt over zijn carrière die de voorbije jaren in het slop geraakte wegens een depressie. De vele setopnamen zijn zeer de moeite waard.

 

Demain Dès L’Aube is het zoveelste bewijs dat de Franse filmindustrie degelijk en interessante films aflevert die het waard zijn om bekeken te worden. Jammer genoeg halen maar weinig Franse films de Vlaamse bioscopen en dus zijn de dvd-releases van Lumière en Cinéart een uitgelezen kans om toch met dit materiaal kennis te maken. Demain Dès L’Aube is een uitstekende film die u niet mag missen. Het scenario is origineel, de acteerprestaties zijn goed en de manier waarop Denis Dercourt de film gedraaid en gemonteerd heeft is voorbeeldig. Fans van Jérémie Renier hoeven we allicht niet te overtuigen.