FILM
Een leraar Finse literatuur wordt ontslagen op school. Hij is de beste leerkracht en ook de meest geliefde, maar het bestuur heeft besloten dat de nadruk op wiskunde en informatica behoort te liggen en minder op taal. De man wordt werkloos, krijgt thuis ruzie met z'n 18-jarige zoon wanneer hij diens cd-speler verpatst voor wat flesjes bier, gooit de jongen op straat en raakt zelf definitief aan lagerwal. Zoonlief trek in bij een vriend, print een briefje van 500 euro op diens gesofistikeerde printer en koopt een nieuwe cd-speler in een pandjeszaak. De pandjesman koopt er een tv-toestel mee dat ene Isto snel kwijt moet omdat hij zonder geld zit. Híj wordt uiteindelijk door de politie ingerekend na een rondje heibel, dronkenschap en geweld voor valsemunterij. Het is nog maar het begin van een lange carrousel van moord, leegloperij, seks, drugs, diefstal waarbij de betrokkenen en hun onmiddellijke omgeving betrokken raken en waarmee regisseur Aku Louhimies naar verluidt een donker beeld ophangt van zijn vaderland Finland. Mocht dat zo zijn, dan is Finland beslist een land dat de toeristische sector beter kan mijden in zijn zomercatalogus (in de winter ga je uiteraard niet naar Finland want dan is het er bar koud), maar wellicht doet Louhimies voor Finland wat de gebroeders Dardenne voor Wallonië doen: wie die regio een beetje kent, weet dat het beeld dat zíj ophangen niet meer is dan een deel van de puzzel. Het zal dus nog wel meevallen in Finland…

Maar Frozen Land is in alle opzichten een donkere film van begin tot einde met weinig ruimte voor humor, relativering of gewoon af en toe een leuke scène. Aku Louhimies gebruikt dezelfde methode als scenarioschrijver Guillermo Arriaga in Babel, The Three Burials Of Melquiades Estrada en 21Grams, films waarin ook verschillende al dan niet losjes met elkaar verbonden verhalen naar dezelfde conclusie evolueren en waarin gebeurtenissen vanuit verschillende invalshoeken en personages gefilmd worden. Het is een heikel procédé, want het veronderstelt een voorzichtig evenwicht tussen de verschillende verhaallijnen (wat bijv. niet echt het geval was in het fel geprezen Babel met Brad Pitt en Cate Blanchett in de hoofdrol) en voldoende ruimte om alle figuren uit de diverse onderdelen in gelijke mate te karakteriseren en te introduceren bij de toeschouwer. Vooral met dat laatste neemt Louhimies grote risico's, want hij diept z’n personages nauwelijks uit en legt die taak op de schouders van de overigens uitstekende cast binnen de grenzen van een scenario waarin hij vooral actie voor ogen schijnt te hebben, brutale scènes allerhande die net zoals bij de Dardennes de gore kant van een samenleving laten zien, al dan niet op een realistische wijze, en waarmee hij veel meer direct effect bereikt dan met voorzichtige karakterstudies.



Louhimies is ook schatplichtig aan de Poolse cineast Kieslowski, een meester in het samenballen van veelzijdige situaties in een paar goedgekozen shots en gepresenteerd in een vinnige montage. Louhimies gaat op dezelfde manier te werk en slaagt erin om in sommige fragmenten de informatie als het ware samen te drukken tot sequenties van enkele seconden, terwijl hij toch een hele boel vertelt. Andere keren rekt hij een situatie onnodig lang en schiet het verhaal nog nauwelijks op, wat dodelijk is voor een film die met 137 minuten sowieso een grote inspanning vraagt van de toeschouwer, mede door het feit dat de cliffhangers zelden positieve vibes veroorzaken en meestal het voorspel zijn van nog donkerdere en uitzichtlozere gevolgen of ontwikkelingen. Misschien probeert de regisseur gewoon te veel te vertellen, want tussen het verhaal over Isto en de stofzuigerverkoper enerzijds en de bankkraak en het verhaal over de vrouwelijke agente anderzijds ligt een aanzienlijke afstand waarbij de kijker het overzicht dreigt kwijt te raken, mede omdat het een komen en gaan is van figuren die de regisseur niet allemaal meeneemt naar de finale van zijn film.

Zoals al aangegeven vormen de acteurs de sterke troef in Frozen Land. Louhimies doet een beroep op een zeer uitgebreide cast en in alle gevallen zet die sterke en zeer geloofwaardige figuren neer. Gecombineerd met een soepele en soms documentaireachtige filmstijl, ontstaat bij momenten de indruk alsof het hier om reality tv zou gaan. Vooral Mikko Kouki (als Isto) en Sulevi Peltola (als Teuvo, de stofzuigerverkoper) slagen erin om hun rollen zeer rauwe en tegelijk realistische trekjes te geven. Jasper Pääkkönnen (als de tiener Niko) krijgt in elke collage een plaatsje en is de figuur die de verhalen met elkaar verbindt. Hij ondergaat in de loop van de film een ware gedaanteverwisseling en evolueert van weinig sympathiek tot innemend waarbij hij ook de indruk wekt beter te acteren naargelang de film opschiet, maar misschien ligt dat aan het toenemend belang van zijn personage in de film.



BEELD EN GELUID
Frozen Land krijgt van regisseur Louhimies een uitgebreid kleurenpakket, maar dat hoeft niet te verbazen, want de vele verschillende locaties en interieurs lenen zich uiteraard perfect voor creatieve en veelzijdige oplossingen. De opnamen zijn in de winter gemaakt en dat brengt mee dat de buitenscènes sowieso met veel wit, veel donker, veel kunstlicht en veel grauw en grijs ingekleurd zijn. In de binnenopnamen zit veel meer variatie en spelen warmere kleur een belangrijke rol, maar Frozen Land maakt uiteindelijk toch een vrij gure en grauwe indruk. De film is vrij van ongerechtigheden en beschadigingen. De transfer is eerder mat en gewoontjes, maar dat kan een manco zijn van het originele filmmateriaal. Het geluid moet het stellen met een eenvoudige stereotrack en dat is beslist jammer voor een film waar piepende banden, hoogoplopende ruzies en heel veel herrie en verschillende achtergrondgeluiden voor een zekere dynamiek kunnen zorgen.

EXTRA'S
De dvd bevat een Originele Bioscooptrailer en een aantal Andere Trialers uit het Filmfreak-aanbod.

CONCLUSIE
Frozen Land van de Finse regisseur Aku Louhimies is een film die u beter niet bekijkt als u in een neerwaartse stemming zit. Het verhaal is lang en uitgebreid en vooral de negatieve aspecten van de menselijke natuur worden stevig geaccentueerd. Het camerawerk en de montage zijn voorbeeldig en de acteerprestaties gewoon uitmuntend, maar de film is van begin tot einde zielloos, zonder hoop op verbetering, zonder hoop op een betere toekomst, waarbij de som van de verhalen het jammer genoeg moet afleggen tegen het gewicht van elk onderdeel afzonderlijk.