Viola en haar dochter Angéla wonen in een gammele flat ergens in Hongarije. Praten tegen elkaar doen ze al lang niet meer, hun samenwonen wordt vooral bepaald door rituelen, zoals samen één keer per week op de bank naar een Italiaanse tv-serie kijken. Voor de rest gebruiken ze briefjes die ze achter laten op de slaapkamerdeur of op de keukentafel. Viola werkt als toiletjuffrouw in een metrostation. De hele dag poetst ze toiletten en pisbakken, legt ze stapeltjes toiletpapier klaar voor de gasten en probeert ze nieuwe geurtjes uit, want ze vindt dat ze ’s avonds naar haar werk riekt. In bad schrobt ze zich zorgvuldig en achteraf bespuit ze zich uitvoerig met deodorant. Ze leest regelmatig de contactadvertenties in een vrouwenblad, gaat naar een dansavond voor alleenstaanden, maar een relatie begint ze niet, met niemand. Dochter Angéla zit op de naaischool. Ze heeft een voorkeur voor de kleur groen; ze wil graag modeontwerpster worden en droomt ervan om naar Rome te verhuizen. Dat probeert ze ook, maar de Italiaanse familie die haar op een avond aan de grens een lift aanbiedt, rijdt de andere richting uit, wat Angéla niet in de gaten heeft, waardoor ze tegen de ochtend bijna voor haar eigen voordeur afgezet wordt.

 

De jonge Hongaarse regisseur Agnes Kocsis maakt van Fresh Air een coming-of-agefilm over een meisje met grootste dromen én het portret over een moeder en haar adolescente dochter, allebei beperkt door tijd en ruimte, en elk met eigen wensen en dromen. Viola is op het einde van dat stadium, ze is nog wel met de toekomst bezig, maar in de praktijk heeft ze er de brui aan gegeven. Ze beperkt zich tot haar job in het stationstoilet en tot de lekkere geurtjes die ze uit de spuitbussen te voorschijn tovert. Het schijnt nog haar enige doel in het leven te zijn. Angéla zet zich af tegen haar moeders levensstijl. Ze wil een ander leven, ze wil beroemd worden en vrij zijn en dus blijft ze uit Viola’s buurt: stel dat ze besmet wordt met hetzelfde virus? Zelfs tijdens hun avondje samen voor de tv houdt ze afstand tot haar moeder: die zit helemaal links, Angéla uiterst rechts. Praten doen ze niet, elkaar aanraken ook niet en na afloop zet Viola de videoband in z’n hoesje op de kast bij de andere banden en trekt Angéla zich geluidloos terug in haar eigen kamer, met de deur op slot.

 

Agnes Kocsis is heel goed in het scheppen van sfeer, in dit geval een dikke laag melancholie gedragen door onverschilligheid en afwijzing, misschien zelfs door teleurstelling over zichzelf en over de ander, want het zelfbeeld van Viola en Angéla is laag en hun houding tot elkaar strekt zich uit tot de buitenwereld, tot Angéla’s vriendje dat op de bank evenzeer op afstand wordt gehouden of de mogelijke huwelijkskandidaten van Viola die op de plaats van afspraak aan hun lot overgelaten worden, want zij heeft zich intussen bedacht en is huiswaarts gekeerd. Kocsis presenteert het in scènes met weinig kleur en nog minder dialoog, met vaak alleen het geluid van auto’s of een toevallige radio op de achtergrond.

 

Jammer genoeg is Fresh Air ook grotendeels een lege film. Liefhebbers van het genre zullen er wellicht niet genoeg van kunnen krijgen, maar deze debuutfilm van Agnes Kocsis schuurt heel dicht langs het werk van Carlos Reygadas (Japon, 2002) en is vooral geïnspireerd door de films van de door haar bewonderde Finse regisseur Aki Kaurismäki, die het op Film Festivals een stuk beter doen dan in de zalen. In Fresh Air duurt het lang vooraleer de verhalen van moeder en dochter samenvloeien, té lang. De manier waarop dat gebeurt is indrukwekkend en dwingt respect af, want het gaat om een totaal onverwachte scenariowending, maar tegen die tijd hebben de meesten onder u de knop wellicht al omgedraaid of zijn naar de keuken gestapt voor een fris biertje.

 

Over de acteerprestaties is weinig te zeggen. De figuren zijn té zeer uitgekleed, worden te veel op afstand gehouden en bovendien lijkt Kocsis’ camera ze eerder op een voyeuristische manier te bespieden dan dat er echt sprake is van participatie. Júlia Nyakó (Viola) is overigens een zeer succesvolle actrice in Hongarije met een lange filmcarrière, maar Fresh Air is niet meteen een visitekaartje voor haar talent. Izabella Hegyi (Angéla) en Zoltán Kiss (haar vriendje Emil) zijn beiden debutanten in het filmmilieu en dat blijkt ook duidelijk uit hun prestatie.

 

Agnes Kocsis kiest voor een donker een vrij kleurloos palet met heftige accenten (de gele zoom van een rokje, een rode sjaal, etc.) waardoor ze een intense sfeer weet op te roepen. De detaillering is niet altijd even goed geslaagd, het zwartniveau daarentegen is uitstekend. Het kijkplezier wordt wel vergald door heel veel witte digitale stippen en strepen. Het geluid is mager met alleen Nina Simone om de boel op te vrolijken. Voor de rest heel veel opgeblazen omgevingsgeluid, soms een radio of muzak in een busstation. Op ons homecinemasysteem kregen we alleen de functie play aan de gang. Alle andere functies waren niet toegankelijk. Na contactname met de releasemaatschappij blijkt het om een versie te gaan die straks niet in die vorm in de winkel ligt. Gelukkig maar. Het beeldmateriaal op deze disk was schijnbaar ook protected, want screenshots hebben we niet kunnen maken. Maar dat zou in de toekomst dus niet meer aan de orde zijn.

 

Een aantal Andere Trailers uit het aanbod van Film Freaks.

 

Fresh Air van regisseur Agnes Kocsis is vooral voer voor arthouseliefhebbers die uit de bol gaan bij films van Carlos Reygadas, Patrice Chéreau en Aki Kaurismäki. Gezien het om een debuut gaat is er sprake van een puike prestatie, alleen zien we de volgende keer graag een Agnes Kocsis pur sang, zonder de invloed van haar grote voorbeelden en graag iets toegankelijker voor een ruim publiek.