21 jaar lang had Michel Follet een eigen programma op ATV, reeds jaren aan een stuk schrijft hij stukjes over film (het woord “filmcriticus” hoort hij zelf niet graag), tegenwoordig is hij elke dag te zien op Eclips TV waar je massa’s vergeten Vlaamse films kan zien, de man van Radio 2, Joe en Radio Donna en natuurlijk ook de presentator van de best bekeken filmquiz ooit: Cinemanie. Een miljoen kijkers en dat met moeilijke vragen over François Truffaut of Orson Welles. Aub! Een gesprek met Michel over... uiteraard... de cinema!

DVDInfo: Dag Michel. Laten we even teruggaan in de tijd. Hoe kwam je hart bij de cinema terecht?

Simpelweg door mijn ouders. Net zoals mijn ouders me meenamen naar de kermis, brachten ze me ook meer naar de cinema. Wat me toen opviel was dat mijn interesse niet getriggerd werd door Amerikaanse maar wel door Franse films. Ik ben dus niet opgegroeid met Disney, maar wel bijv. met Louis De Funès, Bourvil of Jacques Tati. Sommige mensen fronzen wel hun wenkbrauwen als ik dat zeg, maar ik vind die nu nog altijd ontzettend grappig. En helaas, ik kan er ook niet aan doen, maar Monty Python bijv. vind ik dan weer niet grappig. Best één voor één getalenteerde heren, maar ik maak geen enkele klik met hun humor.

Nostalgie?

Daar zit uiteraard ook nostalgie tussen, maar ik beschouw mezelf wel als een nostalgicus die de vinger aan de pols houdt. Bovendien is elke filmliefhebber, net als ik, een kind van zijn tijd. Jongere generaties beschouwen Pulp Fiction als een meesterwerk, maar ik bekijk dat wellicht veel kritischer: dat is mijn beeldtaal niet. Ik vond het een aardig niemendalletje met enkele goede ideetjes en scènes, meer niet. Ik zie hooguit een regisseur die recycleert  en films maakt die volgens mij de tand des tijds niet zullen overleven.

De cinema-ervaring is tegenwoordig enorm veranderd...

Absoluut. Nu zijn dat bij manier van spreken supermarkten geworden waar 18 films werden vertoond. Vroeger, en je moet weten dat ik van Antwerpen ben, had iedere cinema maar 1 film.

En die hadden op de Keyserlei prachtige muurschilderingen...

Ja! Antwerpen was dankzij baron Heylen de kinemastad, dat werd met een k geschreven. Je had prachtige complexen als de Rex, de Metro, de Odeon en de Pathé, en die films hadden op straat allemaal geschilderde affiches en voor mij was dat een wondere wereld. Als jong ventje nam ik de fiets en ging ik zien hoe men de calico’s aan het opbouwen was. Soms kreeg de straat plotseling een safaridecor om een film te promoten. Cinema was toen ook een avondvullend programma. Cinema was toen op stap gaan met het hele gezin. Ik herinner me nog zeer goed dat we soms gewoon bleven zitten zodat dat we een film twee keer konden zien. Nu vlieg je na afloop onmiddellijk naar buiten (lacht). Natuurlijk bestond er in die tijd ook rommel. Maar als je het mij vraagt dan had die rommel wel iets charmant, terwijl iets dat nu slecht is...gewoon slecht is. Omdat alles véél meer door marketing wordt gestuurd dan vroeger.

Antwerpen was door baron Heylen de cinemastad geworden, en door hem een heel apart gegeven in België. Bij een feestelijke première liepen er plotseling olifanten in de stad rond. Hij spaarde kosten noch moeite om een film te lanceren ook al konden we door zijn Excelsior-films bepaalde belangrijke films niet zien omdat hij ze niet kon krijgen. Er waren enorm veel cinema's toen, ik herinner me nog levendig Ambassades en de Vendome en vlak in de buurt had je dan de Cine Shop waar je na de vertoning de soundtrack van de film kon gaan kopen. Iets wat ik vaak deed, en er zo goed als al mijn zakgeld aan doordraaide. Ja, ik kijk er zeer graag op terug.

Maar je volgt ook de nieuwe films nog op de voet.

Natuurlijk. Mijn absolute lievelingsfilm is sowieso The Third Man van Carol Reed. Ik heb die al zeventig keer gezien omdat ik vind dat ik die minstens één keer op een jaar wil herzien. Een film die met me meegroeit. Wat ik nu zie als 60-jarige, zag ik niet toen ik 30 was of 15, toen ik ook al gefascineerd werd, door andere aspecten. Zo prachtig. Maak er aub geen remake van. Remakes zijn vaak zo onnodig. Wie zou er nu bijv. nood hebben aan een nieuwe versie van Singing In The Rain? Ik herinner me nog zeer goed dat Jonathan Demme een remake deed van de verrukkelijke komische thriller Charade met Cary Grant en Audrey Hepburn: The Truth About Charlie. De intrige was wat opgefrist en alles sneller en slordiger verteld, maar de ziel was uit het verhaal en de acteerprestaties. Regisseurs moeten niet denken dat ze het warme water hebben uitgevonden, per slot van rekening bestaat de cinema al van 1895. Van bepaalde regisseurs heb ik zelfs een afkeer: de films à la Baz Luhrmann vol anachronismen vind ik gruwelijke kitsch. Moulin Rouge  werd dan wel bejubeld, ik vind het een draak van een film en een aanfluiting op de musical. Een hedendaagse regisseur , die ook met een soort kitsch koketteert maar waar ik wel naar opkijk is Wes Anderson. Je merkt dat het een man is met visie, zijn klassiekers kent en écht iets nieuws brengt en een eigen filmuniversum creëert.

Jij weet er ook veel van, want jij was de man van Cinemanie, de muziekquiz op de toenmalige VRT.

Ik had al een programma op de vrije radio, Tableau Vivant heette dat en dat was een programma over soundtracks. Je moet weten, ik ben een radioman en heb weinig met het medium tv. Ik had er in mijn beginjaren toen ik tv begon te maken zelfs geen. Nu nog is mijn tv een piepklein ding. Mijn vriendin vindt het scherm ervan hilarisch klein, maar ik wil dan ook trouw blijven aan de cinema. Ik wil de pellicule voelen. Maar bon, de BRT had dus iemand nodig voor een filmquiz en dat viel als een geschenk uit de hemel. Het was Guy De Pré die ik kende van de vrije radio die een goed woordje voor me deed. Het was de periode dat ik in het leger moest en ook daar ging het richting televisie want ik mocht meewereken aan Televox, het tv-programma voor militairen. Dus ik had tegelijkertijd Televox en Cinemanie! We spreken van 1981 en toen had je alleen maar de BRT...

En die zenden dan eerst op donderdagavond en dan op zondagavond in prime time een verschrikkelijk moeilijke filmquiz uit.

Veel vragen waren inderdaad behoorlijk moeilijk. Ik had het toen wel door dat ik dat op een goede manier moest verkopen en dus maakte ik het wat luchtiger door er mijn eigen soort humor en kleine sketches in te steken. Trouwens nu zou zo'n quiz niet meer kunnen. Dat zouden ze nu op Canvas na 11 uur steken en dan nog vrees ik ervoor. Maar ik prijs me enorm gelukkig dat alles zich op het juiste moment kwam aanmelden. Ook al kwam de echte openbaring toen ik via Omroep Brabant bij de radio aan de slag mocht.

Maar die Cinemanie-vragen waren dus echt wel moeilijk...

Zeker en vast, maar als tegengewicht was er Hoger/Lager met Walter Capiau. Maar Cinemanie haalde ook 1 miljoen kijkers. Voor Cinemanie – dat toch zo’n 6 jaar heeft bestaan - was er ook nog heel even een filmquiz met Jo Röpcke maar ik denk dat dit slechts enkele maanden heeft bestaan. Wist je dat er in de jaren 70 zelfs een quiz rond westerns was? Nog moelijker dan cinema was dat. Retroscoop van Pierre Platteau was dat. Ja, toen kon alles.

Je beseft toch dat je via Cinemanie op een ludieke manier cultuur aan de man bracht?

Ik had in mijn team Erik Engelen die later Paradiso Films oprichtte, Erik Van Looy en Daniel Van Aevermaet. Die kwamen echt met moeilijke vragen af, en ik wist dat ik dat dat alleen maar kon verkopen als ik daar zelf een sausje zou overgooien. De vragen nam ik wel ernstig, maar tussendoor stak ik er mijn soort Franse humor in. Clownerieën, bij tijd en wijl. Maar dat was écht wel wie ik was. Herman Van Molle die de IQ-Quiz op dat moment deed, vond mijn aanpak soms ook wat te luchtig, maar hij had meer de rol van de strenge quizmaster, ik probeerde via een filmquiz de liefde voor alle mogelijke cinemagenres over te brengen. Ook in de quizzen die ik later op televisie deed, van Schoolslag tot De Hitkwis bleven moeilijke vragen opduiken – ik hou er niet van als je publiek onderschat – maar ik speelde altijd met de materie. Dat doe ik overigens nu ook weer met De Coronaquiz die ik dagelijks voor Eclips TV maak en presenteer: in sommige vragen leg ik de lat behoorlijk hoog, maar ik steek er een speelsheid in. Mijn motto: steek diepgang in luchtigheid.

En toen kwam je bij ATV terecht.

Ja, en daar was ik dolgelukkig want 21 jaar kon ik een volwaardig filmprogramma presenteren. 30 minuten lang. Na het nieuws was dat het best bekeken tv-programma. Ik was dan ook verbouwereerd toen ze bij Limburg TV – die de laatste drie jaar zélf het programma overnamen omdat ze het goed vonden - oordeelden dat de formule doodgebloed was. Een formule van een filmprogramma kan nooit doodbloeden. Een aantal heren waren niet eerlijk met me. Bij ATV begrepen ze die beslissing helemaal niet.

Maar nu is er geen filmprogramma meer.

Klopt. Tot voor kort had je noch wel een paar minuten filmnieuws van de betreurde Ward Verrijcken. Ik denk dat Ward een beetje gefrustreerd was dat hij geen echt programma had.

In jouw geschreven recensies las ik steeds een zeer eerlijke mening.

"Passie", daar draait het hem bij mij om. Film is iets zeer emotioneel en iets persoonlijks. Ik was dan ook zeer blij dat ik bij de Primo Gids uitgebreid over film mag schrijven sinds begin 2016, meteen nadat het filmmagazine van ATV en TVL stopte. Mijn doel is in de eerste plaats liefde voor de cinema/film bijbrengen. Ik heb een behoorlijk uitgesproken mening, maar ik wil zeker in Primo niet te kritisch zijn of de wijsneus uithangen. Ik kom wel niet aan zijn knieën, maar mijn grote voorbeeld was Barry Norman van de BBC. Bovendien is de doelgroep van Primo Gids mensen van rond de 50. Vind ik een film oninteressant voor onze lezer dan hou ik het behoorlijk korter of bespreek hem helemaal niet.

Ik ben zelf zeer kieskeurig. Gemiddeld denk ik dat ik twee films per maand goed vind (lacht). En wat ik het meest verafschuw zijn het geven van sterren. Stop daar toch eens mee! Geef sterren aan koelkasten. Het gebeurt zelden dat ik een 4 sterren-film zie. En ik vind het ook zo triest voor de makers. Iemand stopt jaren werk in een film en dan gaat een filmcriticus (wat ik niet ben) dat als een schoolmeester beoordelen door er één of anderhalf sterretje aan te geven. Hoe pretentieus kan je zijn?

Zo streng, Michel?

Een film moet je zien als wijn. Het heeft een rijpingsproces nodig. Ik zal bijv. zelf alleen maar films kopen als die tien jaar oud zijn of zo. Want zo ben ik wel hee, ik moet het fysiek hebben. Ik moet de dvd of de blu-ray hebben. Ik moet de film kunnen aanraken, daarom moet je bij mij niet afkomen met Netflix. Een film is als een boek, ik wil het raadplegen als ik het kan. Een mooi voorbeeld is Le Fabuleux Destin D'Amélie Poulain. Ik vind het in zijn geheel geen goede film, maar het is een prachtig vlechtwerk van goede ideeën. En als ik naar zo'n idee wil teruggrijpen, dan ben ik steeds blij dat ik de dvd heb.

Je kijkt naar veel soorten cinema...

Ja, maar ik heb wel iets tegen veel elitaire cinema van nu. Er zitten wel mooie films bij, maar soms zit ik me mateloos te vervelen . Ik kon amper La Vie d'Adèle van Abdellatif Kechiche uitkijken: voor mij een hoop valse emoties en een volstrekt oninteressant verhaal dat maar bleef duren. Parasite van Bong Joon-ho vond ik ook overroepen. Prachtige en intrigerende opbouw tot alles teniet gedaan wordt door bloederige horror en een groteske finale à la Tarantino. Of Boyhood van Richard Linklater. Een prachtig idee, maar hij duurt een uur te lang. En dan zie ik een prachtig filmpje in de bioscoop – zoals Marguerite met Catherine Frot en rept daar bijna geen enkele criticus met een woord over. Misschien hou ik van meer discrete cinema. Ik sluit wel geen enkel genre uit in de cinema. Wat ik vooral de dag van vandaag mis, is een komisch meesterwerk. Niemand slaagt er nog in om anderhalf uur met fijne (lees: niet vulgaire) humor of visuele gags een film te maken. Misschien wordt het wel tijd dat we die nu eens krijgen, want met die superhelden hebben we het toch ook wel gehad ondertussen.




En je bent ook in de ban van filmmuziek.

Ja, filmmuziek blijft mijn lievelingsmuziek. Pas op, ik zeg expliciet filmmuziek, want zo wat iedere liedje wordt wel in een film gebruikt. Ik hou niet van het gratuite gebruik van popmuziek in film. Het is gewoon een te goedkope oplossing. Recycleren met visie mag wel, zoals bijv. Martin Scorsese of Wong Kar Wai die oude filmthema’s gebruiken omdat er gewoon niets beters te vinden is. Een filmcomponist moet een klankkleur aan de film geven. Daarom hou ik zo van John Barry of Georges Delerue. Die hadden een heel eigen klankkleur en manier van arrangeren en waren tegelijkertijd erg veelzijdig. Maar ook hier weer: jonge oren horen het anders: die dwepen met Hans Zimmer., die naar mijn gevoel grossiert in tromgeroffel en melodie ondergeschikt vind. Veel te repetitief en qua opbouw leunt het dicht aan bij popmuziek. Maar er zijn ook uitermate boeiende filmcomponisten van nu: Alexandre Desplat en Max Richter bijvoorbeeld.

En je gaat straks een nieuw radioprogramma over soundtracks presenteren.

Ja op Soundtrack FM. Een volwaardig muziekprogramma, maar door het coronavirus is alles opgeschoven naar 23 januari. Ik kijk er naar uit, maar ik ben nu op een leeftijd gekomen dat ik alleen nog maar wil doen wat ik graag doe.

Zoals op Eclips TV waar je zo vele Vlaamse filmklassiekers kan zien.

Ja, daar kaart ik geregeld een vergeten film aan bij mijn baas David Larmuseau. Jammer genoeg werken we met een heel beperkt budget. Ik probeer op dit moment voor kerstavond Home Sweet Home van Benoît Lamy uit 1973 op onze zender te krijgen. Een film over een opstand tegen té veel regeltjes in een bejaardentehuis met Ann Petersen. Brandend actueel en alles wat cinema moet zijn: teder, poëtisch, ontroerend maar ook grappig en een geweten schoppend.

En een film die niemand nog kent.

Juist. Er gaat zo veel verloren deze dagen. Ken jij Norman Wisdom nog?

Natuurlijk, de Britse komiek.

Ja, maar we zijn dan ook filmnerds (lacht). Cinema is zo mooi. Voor mij moet het nog altijd een beetje een droomfabriek zijn, nu lijken veel te veel films op het verlengstuk van het journaal.

Kom Michel, kill your darlings. De beste film aller tijden is voor u The Third Man heb ik begrepen?

Ja, alles is zo perfect aan die film. De mix van allerlei genres: van film noir, tot absurde humor, oorlogsdrama, superbe thriller, de scherpe dialogen: voor mij pure filmpoëzie. Die soundtrack van Anton Karas ook , die beeldvoering en die fotografie. Het is daardoor dat ik ook zelf ben ga fotograferen en doelbewust scheve foto’s ben gaan trekken, iets wat Michiel Hendryckx hilarisch vindt. Die film heeft iets ongrijpbaars.




De mooiste film...

Ook The Third Man (lacht). Mijn favoriete regisseur zijn Ken Loach, Ettore Scola, Hitchcock en François Truffaut. Truffaut heeft wellicht naar mijn aanvoelen de mooiste films gemaakt. Vooral La Chambre Verte uit 1978 die je dus zo goed als niet meer kan vinden (een collector van rond de 75 euro, nvdr). Ik vond hem via MGM en daar kreeg hij de nogal rare titel Vanishing Fiancee. Ik heb die Engelse titel nooit begrepen.

De beste acteur...

Daniel-Day Lewis. Iedere film van hem vind ik een belevenis. Maar laten we de acteurs van vroeger niet vergeten: Montgomery Clift, Joseph Cotten, er zijn er zoveel.

En beste actrice.

Meryl Streep, ook al weet ik dat niet iedereen daar zo over denkt. En laten we ook hier de ‘oude garde’ niet vergeten: Ingrid Bergman, Audrey Hepburn, Simone Signoret. En ik zou er niets op tegen hebben dat Emma Thompson mijn buurvrouw is (lacht).

Dank je voor dit gesprek, Michel.

Hey ! (roept) je hebt niet eens gevraagd welke meer recente films ik goed vind! Des Hommes Et Des Dieux bijv. of Das Leben Der Anderen (schreeuwt de naam uit). Je kan niet voorstellen hoe ik beide films wekenlang heb aanbevolen bij ATV. Want nogmaals: het draait allemaal om liefde voor cinema. Ik ben maar een doorgeefluik.