FILM
Na de smadelijke aftocht van de mensen vanop Pandora uit Avatar is Sully (Sam Worthington) getransformeerd tot Na'vi. Samen met Neytiri (Zoë Saldana) heeft hij drie kinderen, de zonen Neteyam (Jamie Flatters) en Lo'ak (Britain Dalton) en dochter Tuk (Trinity Jo-Li Bliss). Daarnaast heeft hij ook Kiri (Sigourney Weaver) geadopteerd, die geboren is uit het dode Avatarlichaam van Grace. Jake en Neytiri proberen hun kinderen zo veel mogelijk de waarde van familie bij te brengen, maar hun volhardendheid wordt zwaar op de proef gesteld wanneer de Aardbewoners terugkeren, ditmaal vastbesloten om voor eens en altijd af te rekenen met de opgerekte Smurfen. De troepen staan onder leiding van generaal Ardmore (Edie Falco), die meent dat het voor de mensheid op Aarde over en uit is, en Pandora voor permanente bewoning wil koloniseren. In een jaar tijd staat er dan ook een volwaardige mensenstad op Pandora, en worden Jake en zijn volk gedwongen om guerilla-aanvallen te plegen met de bedoeling de mensen te verjagen.




Wie ook terug is van eigenlijk nooit weggeweest, is Miles Quaritch (Stephen Lang). Hij werd in de eerste film weliswaar neergeschoten, maar zijn bewustzijn is getransfereerd in een Avatar-lichaam, als één van vele Avatars die voornamelijk moeten dienen als elite-eenheid om de Na'vi uit te roken. Quaritch heeft natuurlijk nog een eitje te pellen met Jake, en hij ziet de militaire actie vooral als een instrument voor een persoonlijke wraakoefening. Bij zijn vorige vertrek heeft hij echter zijn zoon Spider (Jack Champion) achtergelaten, die intussen is opgevoed als een Na'vi, en alhoewel het gevoelen niet geheel wederzijds is, geraakt de jongen toch gefascineerd door zijn vader. Bij de zoveelste aanval van Quaritch op de Na'vi slaagt hij er ei zo na in om de kinderen van Jake gevangen te nemen, maar hij moet genoegen nemen met alleen Spider, die waardevolle informatie heeft over de verblijfplaats van de familie Sully. Jake kan niets anders doen dan de wijk te nemen naar een ander kwadrant van de maan Pandora, waar de rif-Na'vi van de Metkayina wonen. Alhoewel die in eerste instantie niet happig zijn om de zes vluchtelingen te herbergen, en ze menen dat alle middelen goed zijn om de oorlog buiten de deur te houden, worden ze toch door stamleider Tonowari (Cliff Curtis) en zijn vrouw Ronal (Kate Winslet) geaccepteerd, op voorwaarde dat ze the way of water, de levenswijze van de Metkayina leren.




Lo'ak krijgt een oogje op de dochter van het stamhoofd, Tsireya (Bailey Bass), maar haar broer Aonung (Filip Geljo) hangt persistent de pestkop uit, met Lo'ak als zijn favoriete schietschijf. Hij daagt hem uit om voorbij de grenzen van het territorium te reizen, en laat hem daar dan alleen achter. Lo'ak bevriendt echter Payakan, een walvisachtige tulkun, een zeewezen waar de Metkayina een spirituele band mee hebben. Payakan is door zijn soortgenoten verstoten omdat hij door enkele tulkunjagers als aas heeft gediend. Kiri krijgt intussen een epilepsie-aanval wanner ze probeert verbinding te maken met de geest van de voorvaderen van de Metkayina, en Jake kan niets anders doen dan zijn vrienden Norm (Joel David Moore) en Max (Dileep Rao) ontbieden. Daarmee heeft hij echter de aandacht getrokken van Quaritch, die vastbesloten is om Jake uit te roken, en daarbij er zijn hand niet voor omdraait om samen met een vloot tulkunjagers de populatie van de vissoort uit te roeien.




Voor James Cameron is genoeg nooit genoeg. Deze sequel op zijn inmiddels veertien jaar oude voorganger heeft zo lang in de steigers gestaan omdat Cameron eerst wilde dat de technieken voor motion capture onder water op punt stonden. Hij levert met Avatar 2: The Way Of Water dan ook een behemoth van meer dan drie uur af, waarbij het verhaaltje net zoals in de eerste film feitelijk bitter weinig voorstelt en aan elkaar hangt van de clichés, maar Cameron weet dat visueel allemaal zo prachtig uit te beelden dat je gewoon niet om deze film heen kan. Daarnaast staan er op moment van schrijven nog drie (!) sequels op stapel. De gok heeft alleszins opgebracht, want het budget van 350 miljoen is met een recette van meer dan 2 miljard (!) ruim overschreden.




Zijn personages zijn stuk voor stuk ééndimensionale archetypes die qua familiestructuur nog meliger aan elkaar hangen dan de nieuw samengestelde familie uit de Fast And The Furious-vehikels. Vooral de slechterik van dienst uit de eerste film middels een kloon nog eens recycleren, lijkt ons niet zo'n goed idee, want een meedogenloos personage als de generaal die gestalte wordt gegeven door Edie Falco, lijkt ons zeker te weinig gebruikt. De manier waarop zowel Spider als Kiri op zoek gaan naar hun ancestry doet toch een beetje de wenkbrauwen fronsen, en Jack Champion kan voor geen meter acteren. Ook de manier waarop Jakes zoons elkaar voortdurend lopen aan te spreken met bro, lijkt zodanig van de straat geplukt dat het voor geen sikkepit geloofwaardig overkomt. Qua plot zitten er overigens nog wel meer gaten in het scenario: zo heeft de zogenaamde kloon van Quaritch geen herinneringen van wat er na het klonen gebeurd is, maar hij heeft wél de pik op Jake, wat de volgorde van de gebeurtenissen compleet door elkaar gooit. Het is bovendien sterk dat zijn zeskoppig commando zich laat ontzetten in de jungle nadat er al vier van zijn kompanen over de kling zijn gejaagd, om vervolgens op magische wijze te herrijzen. We vragen ons af of Cameron zijn eigen scenario heeft gelezen.




Maar u moet deze film vooral bekijken voor de visuele pracht. Door de actie naar het water te verplaatsen, kan Cameron weer zijn stokpaardjes bovenhalen en af en toe eens een zinkend schip in de vergelijking gooien om wat Titanic-achtige plaatjes te kunnen schieten, zij het nu op de maan Pandora. De film is vooral een staalkaart van de state of the art-technologie die aantoont hoe ver CGI in films al staat. En die is werkelijk adembenemend: zowat elk shot is CGI, maar anders dan in andere films stoort dit geen moment. Vooral de scènes waarin zowel Na'vi als gewone mensen te zien zijn, ogen mooi en natuurlijk, alsof het allemaal fotorealistisch geloofwaardig is. Camerons fascinatie voor de onderwaterwereld wordt dan al helemaal als troef naar voor geschoven in weidse onderwatershots met koraal en vissen zoals we ze op Aarde niet meer vinden. En hier komt natuurlijk weer het ecologische kantje naar boven, want de film lijkt in de tweede helft fel op een anti-walvisvaarderspamfletje zonder nuance. Entertainend is het allemaal wel, maar inhoudelijk hebben we het allemaal al eens eerder gezien.

BEELD EN GELUID
In plaats van 2.35:1 in de cinema en 1.78:1 op de hometheatre-releases heeft James Cameron ineens gekozen voor 1.85:1. We krijgen een voor de Beneluxmarkt bestemde versie die technisch erg te vergelijken valt met deel 1, tot aan de menustructuren toe. Ook hier is ongeveer elk beeldje een schilderij op zich, met zeer veel oog voor detail, kleurcompositie en contrast dat het bijna niet te geloven is. Cameron geeft de verschillende Na'vi zeer gemakkelijk herkenbare texturen mee, zodat ze niet zoals de Smurfen allemaal op elkaar lijken. Er zit bijvoorbeeld een kleurverschil tussen de bos-Na'vi en de zee-Na'vi, afgezien dan dat bijvoorbeeld deze laatste in plaats van een staart eerder een vin hebben. We krijgen in 4K dat bovendien allemaal op zo'n goede manier afgewerkt dat minder dan een perfecte score een grap zou zijn. Er is een Atmostrack aanwezig die wederom zeer gedetailleerd en fijn is, met immersieve effecten zoals de junglegeluiden en de regen, maar ook de onderwaterfauna die rond je heen zwemt. De track staat nogmaals behoorlijk stil op de schijf, en voor de puriteinse kwezels onder u is er ook nog een Dolby Digital 5.1-track waarbij naast de schuttingstaal ook alle goede geluidseffecten chirurgisch zijn verwijderd. Het is een beetje zonde dat al vroeg in de film wordt overgeschakeld op het Engels, alsof de Na'vi geen woord meer spreken van hun eigen taal. Dit stoort.




EXTRA'S
Een derde schijf, gelijkaardig gestructueerd als deel 1, bevat bonusmateriaal. En we vangen aan met 14 documentaires "Inside Pandora's Box". Building the World of Pandora (9:33) gaat over het proces van het renderen van computerbeelden in de film, en Capturing Pandora (10:47) focust meer bepaald op de techniek van de Motion Capture, die intussen gemeengoed is geworden in Hollywood. Enkele elementen van het productiedesign worden getoond in The Undersea World of Pandora (11:30), en een speciale focus wordt in The Challenges of Pandora's Waters (11:42) gelegd op de vele onderwatershots, waar onder meer Kate Winslet speciaal voor leerde haar adem langer in te houden. Pandora's Returning Characters (9:00) biedt een overzicht van de personages die al in de eerste film te zien waren, en Pandora's Next Generation (10:47) doet hetzelfde voor de nieuwe personages, voornamelijk dan de kinderen van Jake en Neytiri. Spider's Web (10:23) gaat over het ambiguë personage dat door Jack Champion wordt neergezet. In Becoming Na'vi (10:51) wordt uit de doeken gedaan hoe de hiërarchie van een fictief native volk als de Na'vi wordt vormgegeven, wat in The Reef People of Pandora (11:47) in het bijzonder wordt toegepast op de nieuwe Metkayina die in de film worden geïntroduceerd. Bringing Pandora to Life (14:40) is een bijdrage over de (vele) visuele effecten, en The RDA Returns to Pandora (13:34) zet de privémilitie in de schijnwerpers waaruit de bad guys uit de film afkomstig zijn. Nog meer informatie over nieuwe personages krijgen we in The New Characters of Pandora (9:38). De muziek uit de film is afkomstig van Simon Franglen, die de taak heeft om in de voetsporen te treden van James Horner, wat we te zien krijgen in The Sounds of Pandora (13:32). En omdat Nieuw-Zeeland tegenwoordig een belastingsparadijs is voor filmmakers, krijgen we in New Zealand - Pandora's Home (4:24) over de Nieuwzeelandse crewleden.




Een tweede sectie bevat nog 4 documentaires "More From Pandora's Box", waarbij het niet echt duidelijk is waarom deze eruit werden gelicht. Casting (10:01) is een reeks screentests, Stunts (5:42) bevat wat beeldmateriaal achter de schermen. The Lab (6:43) neemt een kijkje naar de virtuele omgevingen van productie, en The Troupe (5:38) is nog een laatste ensemblebijdrage. Dan zijn er nog Marketing Materials and Music Video: een videoclip van het nummer Nothing is Lost (You Give Me Strength) (4:42) van onze vriend The Weeknd, en 2 trailers (4:08) die u ongetwijfeld al ontelbare keren hebt gezien, als u ooit een voet in de cinema zet.

CONCLUSIE
Met Avatar 2: The Way Of Water valt James Cameron vooral in herhaling tegenover zijn eerste film. We wensen de man wat meer inspiratie en betere scenaristen toe voor de nog drie op stapel staande sequels, maar deze 4K-presentatie is mooi geschikt voor een SF-spektakelfilm van deze omvang.