Iedereen die DVD's verzamelt heeft vroeg of laat al eens een vervangdoosje nodig. Bedenk even dat U in één van de volgende situaties terecht komt:
1. De hond heeft het originele doosje stukgebeten;
2. De pinnetjes van de spindle zijn verbogen of gebroken;
3. U haat gewoon Warners beruchte snapper cases en wil die vervangen door een keepcase met zelf ontworpen artwork;
4. Een op één of ander forum gekochte doosje is niet uit de klauwen van de sorteermachine van De Post gebleven, of
5. Nonkel Fons is met zijn honderd dertig kilo spiervrij vet op de zetel gaan zitten waar net een leeg doosje op lag (nonkel Fons is ook nog eens half blind). Een geluk bij een ongeluk stak de film zelf net in het toestel, en is dus onbeschadigd;
6. Of U bent gewoon reviewer bij de één of andere DVD-besprekingssite, en U wil uw review copy's op een ordelijke manier bewaren.

Allemaal goed en wel, en in de reguliere handel vindt U zonder probleem vervangdoosjes. Maar dan wel uitsluitend gewone doosjes voor één (of twee) DVD('s). In de DVD-beginperiode vond je in de gewone winkel genoeg lege long jewelcase- of Amaray-doosjes; toen kwamen de langs twee kante bedrukte inlays, en plots doken er in de winkel ook volledig doorzichtige Amarays op. Maar naarmate het medium DVD meer en meer ingeburgerd geraakte, en er meer en meer dubbel-DVD's op de markt kwamen, steeg ook plots de vraag naar al dan niet doorzichtige dubbel-DVD doosjes. En waar een vraag is, is meestal een aanbod, en plots vond je ook in de detailhandel doosjes waar twee DVD's in kunnen: ofwel langs twee kanten symmetrisch ten opzichte van de rugzijde, ofwel met een extra reservetray in voor de tweede disc, waarbij dan één van de beide zijkanten zoals gewoonlijk kan dienen om het bijhorende boekje in te bewaren.


Die twee disc-doosjes kunnen ook handig van pas komen wanneer de originele distributeur van een titel het vertikt om een adequate verpakking voor hun produkt te voorzien. De filmmaatschappij RCV spant hierin de kroon, en tot onze grote gruwel moesten we recent vaststellen dat 2 DVD-versies van films zoals Rat Race en Gangs Of New York in een doosje met slechts één spindle worden gestoken, met de discs liefst dan nog op elkaar! Dit is natuurlijk om problemen vragen, niet in het minst in winkelketens waar men niet al te voorzichtig met de discs omspringt en deze uit de verpakking haalt en achter de balie bewaart. Maar iedereen met een beetje logica zal inzien dat je zo'n discs best zo snel mogelijk "overplant" in een deugdelijk dubbel DVD-doosje.


Prima, maar wat doe je dan met boxsets die uit meer dan 2 discs bestaan? De discs verdelen over meerdere doosjes is dan inderdaad een goede optie, maar die is niet zo esthetisch verantwoord. Filmmaatschappijen zoals Dutch Filmworks hebben daarenboven voor hun MoviePower Boxsets een 4-DVD doosje ontwikkeld waarin de discs half over elkaar liggen, wat mogelijk nog gruwelijker is voor de DVD's dan ze op elkaar te leggen, en ook dit systeem vinden we in de praktijk gewoon niet verantwoord. In ramsjwinkels zoals Compact 500 vind je dan weer sommige (B-film) paketten met een sleeve die een stuk hoger is dan een gewone DVD-verpakking, wat uiteraard niet mooi stapelt in de kast. Navraag leverde ons echter geen bruikbare informatie over het feit of dit type DVD-doosjes al dan niet los leverbaar zijn. (Lees: ze wisten het daar zelf ook niet). Daarom trokken we even na bij de grote winkelketens of er al dan niet DVD-doosjes leverbaar zijn die geschikt zijn voor meer dan 2 DVD's in te stoppen, zonder dat deze geheel of gedeeltelijk op elkaar moeten worden geschoven.


We waren wel enigszins geschrokken dat van de grote winkelketens geen enkele op deze nochtans niet al te ver gezochte vraag een ernstig antwoord kon geven. Bij Fnac en Free Record Shop hoorden ze het in Keulen donderen, bij Extrazone stelde men als antwoord op onze vraag een CD-doosje voor met plaats voor 4 CD's, wat toch al iets beter is voor de levensduur van de discs zelf, maar meestal beweerden de winkeliers bij hoog en bij laag dat een dergelijk DVD-doosje niet bestaat. Nu, dát is meestal het moment waarop wij wantrouwig worden, en harder beginnen te zoeken. En jawel hoor, na een tip op een welbekend Nederlands DVD-forum werd onze aandacht getrokken op de E-winkel CD Freaks, http://shop.cdfreaks.com/, met zowel vestigingen in België als Nederland. In hun aanbod vonden we verschillende doosjes waarbij je de discs toch nog op elkaar op één spindle moet stapelen, wat dus een groot risico voor de CD's zelf met zich meebrengt. Echter, in hun aanbod vonden we ook een soort keepcase waar men, zo beweerde men toch, tot en met 6 DVD's in kan krijgen, met aparte trays. Voldoende om onze nieuwsgierigheid te prikkelen, zo bleek, en we hebben onmiddellijk een pakketje van 10 (de minimumhoeveelheid) laten leveren. Kostprijs inclusief verzenden bleek 11 euro te zijn, wat dus op 1,10 euro per doosje komt. Maar zijn deze doosjes deugdelijk? We zochten het voor U uit.


De maten
Bijna als vanzelfsprekend zijn deze sixboxes (we kennen geen officiële naam, maar sixbox bekt lekker) dikker dan de gewone doosjes, wat haast niet anders mogelijk is, wil men de DVD's op een deftige manier bewaren. De dikte ervan is op de kop af 20 millimeter, hoogte en breedte zijn identiek aan gewone Amaray-doosjes. We hebben even in onze persoonlijke collectie gegrasduind, en daar vonden we de box van de special edition van Armageddon, en inderdaad, de dikte daarvan is identiek. De sixboxes ontsieren je collectie dus niet méér dan strikt noodzakelijk. Op de eerste foto zie je van links naar rechts een lege sixbox, een sixbox met aangepast artwork (Dances With Wolves), de Armageddon-doos en ter vergelijking een gewoon doosje van een andere Buena Vista-titel (Dead Poets Society). Grote verschil met het Armageddon-doosje is uiteraard de indeling.


De indeling
In het doosje, waarin je op voor-en achterkant telkens een disc kan plaatsen, zitten er nog twee extra trays (foto 3), die aan beide kanten nog plaats bieden aan een extra disc. In totaal kan je dus zonder kunstgrepen uit te halen zes discs in de doos stoppen. Als voorbeeld stopten we onze 6-discversie van 24 Season One even in het doosje, en het resultaat zag er keurig uit, zoals je op foto 4 kan zien. De discs op de trays zitten verticaal gezien ongeveer in het midden, terwijl die in de zijflappen bovenaan of onderaan komen te zitten; je kan het doosje perfect op zijn kop zetten, waardoor het zelfs bij rechtopzetten nog wat aan evenwicht wint, vermits het zwaartepunt verlaagd wordt. Voor wie 3 of 4 discs moet wegbergen, zijn de trays gemakkelijk verwijderbaar, zoals op foto 5 te zien is. De trays zijn flexibel genoeg opdat je ze langs één kant uit de pinnetjes kan lichten zonder de zaak te moeten forceren. (Uiteraard leg je dan best even de discs opzij) Dit maakt ook eventueel extra plaats vrij om een boekje mee in de box te stoppen, maar deze moet je er sowieso los insteken. Bij zes discs maken de dikkere boekjes het bovendien moeilijker om de sixbox te sluiten. Uiteraard kan je ook de beide trays verwijderen, maar in dergelijk geval ontgaat ons uiteraard de bedoeling van deze doosjes. Logisch hè?


De sluitringetjes (spindles)
Belangrijk bij een leeg DVD-doosje is ook de flexibiliteit van het sluitingssysteem. We herinneren ons met veel afgrijzen de gevreesde Scavano-doosjes waarin o.a. de special edition van Men In Black en The Bridge On The River Kwai in werden uitgeleverd. Het was bijna onmogelijk om daar de discs uit te halen zonder deze te beschadigen, en wilde je het doosje achteraf nog kunnen gebruiken, dan was het ten stelligste aangeraden om de pinnetjes door middel van een vogelbektang of platte tang wat dichter bij elkaar te duwen. Duwde je echter te hard door, dan zaten de discs los, en dat kon uiteraard ook niet de bedoeling zijn. De Scavano's zijn gelukkig voltooid verleden tijd. Hier zijn er twee verschillende sluitingssystemen voorzien, eentje op de twee zijkanten en eentje op de vier lege plaatsen op de trays. Op foto 6 zie je de beide systemen naast elkaar. De spindles op de zijkanten zijn redelijk gewoon te noemen, en je kan er door er lichtjes druk op uit te oefenen, de discs gemakkelijk uit verwijderen. Het sluitsysteem op de trays vergt iets meer oefening, maar is achteraf bekeken zeer goed gevonden om te vermijden dat, als je er aan één kant de disc wenst uit te halen, die aan de andere kant er zou uitvallen. Het systeem is namelijk asymmetrisch, zoals je op foto 7 kan zien. Twee van de overstaande lipjes, die in de vorm van een pijltje (bovenaan links van de duim), zijn flexibel en geven gemakkelijk mee, de andere twee (onderaan links van de duim) zijn iets vaster. Aan de achterkant van de tray zit net hetzelfde systeem, maar daar zitten de flexibele pijltjes tegenover de hardere pinnetjes geplaatst, zodat de éne niet meegeven wanneer de andere gebogen worden. Conclusie: het vergt een beetje handigheid, maar eens je het sluitsysteem gewoon bent, is dit een perfect veilige manier om de discs op te bergen.


De cover
Uiteraard zal een cover voor een gewone Amaray niet passen voor een sixbox. Een beetje handigheid met een grafisch pakket zoals Photoshop kan echter wonderen doen. Onze tip is de volgende: je kan de achterkant van de hoes gewoon inscannen, en dan enkel de rug uitrekken van de gebruikelijke 12 mm naar 20 mm. Dit geeft uiteraard een vervormde rug, maar het alternatief is dat je een stuk van de voorste of achterste cover mee op de rug hebt staan, en bovendien dat vooraan of achteraan de kaft in de breedte enkele millimeters mist. De iets creatievere zielen kunnen zich natuurlijk naar hartelust uitleven bij het ontwerpen van een aangepaste cover.

Conclusie
• De doosjes zijn iets dikker dan hun normale varianten, maar het geboden opbergsysteem is inherent stabieler, wat van deze sixbox voor vervanging van doosjes van DVD-releases van 3 tot en met 6 discs een uitermate geschikte keuze maakt.
• De sluitingssystemen vergen enige gewenning, maar zijn ronduit goed bedacht, zonder al te veel fantasie, en veilig.
• Uiteraard zijn er geen aangepaste covers beschikbaar voor dit soort doosjes, maar creatieve geesten zullen dit niet echt als een gebrek aanzien.
• De prijs (1,10 euro per stuk) is redelijk, maar als dit soort doosjes meer in de detailhandel verkrijgbaar zou zijn, zou de aankoop per stuk een voordeel betekenen. Doosjes zoals deze heb je namelijk niet alle dagen nodig.
• De doosjes zijn te koop bij shop.cdfreaks.com, maar ook bij www.cdrwinkel.be, en mogelijk intussen nog op andere plaatsen ook.

(met dank aan Suzy Cuynen voor de foto's)