Geen enkele meubelwinkel is tegenwoordig nog veilig voor een dvd-verslaafde. Naarmate uw collectie uitgroeit, en U het uiteraard, zoals het een verstokte dvd-liefhebber betaamt, niet over uw hart krijgt om uw dvd's terug uit handen te geven, bent U gedoemd om op gezette tijden kasten bij te kopen. Waarna U weer een zee van plaats heeft, en de koopwoede weer opnieuw kan toeslaan. Met als gevolg dat U binnen het jaar opnieuw een zelfbouwpakket in uw auto probeert te duwen. The circle is round, Obi-Wan!

Geef het maar toe: de ontwerpers van dvd's hebben ons al bij voorbaat flink gejost. De schurken. Aanvankelijk heeft men voor het ontwerp van de ons alle bekende standaard-amaray-doos geopteerd voor dezelfde lengte-en breedtematen als voor een koopvhs, zijnde 19 cm x 13,5 cm. Alleen op de dikte werd toegegeven en deze werd standaard op 1,5 cm gebracht. Eventjes de buitenbeentjes zoals de long jewelcases, de speciale edities en de gevreesde snapper cases van Warner buiten beschouwing gelaten. Jammer genoeg heeft men niet geopteerd om, net als bij de kortlevende video-cd, hetzelfde formaat van doosje te gebruiken als bij gewone audio-cd's; het zou U in elk geval hebben toegelaten om op een veel kleinere plaats veel meer dvd's te stapelen. Het feit dat er ondanks de vele beveiligingssystemen nog altijd te veel CD's in winkels onrechtmatig van eigenaar wisselen, zal daar ongetwijfeld voor iets tussen zitten.

In onze eeuwige zoektocht naar vrije ruimte - en omdat we niet elke keer een familie-erfstuk bij het groot huisvuil kunnen zetten, stootten we recent op de website van de Nederlandse firma SPF Plastics. De firma grossiert in DVD-slimcases, een variant die dezelfde hoogte en breedte, maar een andere dikte (0,7 cm) heeft als een gewoon dvd-doosje. In hun prospectiefolder beweert de firma dat hiermee zonder problemen 50 % plaats en 25 % gewicht kan gespaard worden. De vraag of dit inderdaad zo is, interesseerde ons natuurlijk buitengewoon, en de firma was zo vriendelijk om ons enkele testsamples toe te sturen. Wij zoeken nu voor U uit of de firma haar beloften kan waarmaken, en hoeveel plaats U uiteindelijk kan besparen door uw dvd's over te planten naar slimline-doosjes. We zijn overigens dergelijke doosjes al tegen gekomen in de director's cut van Hellboy.



Het uitzicht
Standaard zijn dvd-doosjes zwart, alhoewel bijvoorbeeld Disney steevast blauwe varianten gebruikt, en er nog andere kleuren in omloop zijn. Paramount stopte een tijdje geleden bijvoorbeeld zijn rental titels systematisch in gele doosjes. Qua kleurenverscheidenheid mogen we alvast niet klagen: SPF levert de doosjes standaard in vijf kleuren af (geel, rood, blauw, zwart en wit), en heeft daarnaast ook een volledig doorschijnende variant, die handig kan zijn voor dvd's waarvan de cover langs beide kanten bedrukt is. De binnenkant oogt sober en functioneel, zoals we van dergelijke doosjes zouden mogen verwachten, maar de doosjes gaan soms iets moeilijker open - en terug toe - dan hun dikkere varianten. Wat voor iemand die zijn of haar discs met zorg behandelt, geen belet zou mogen zijn. We zijn erg gecharmeerd door het feit dat voor sluitsysteem niet is gekozen voor de vermaledijde pinnetjes die o zo gemakkelijk afbreken, maar voor een flexibel kliksysteem waardoor de dvd's enerzijds muurvast zitten, en anderzijds met één vinger los kunnen gedrukt worden. Ergonomisch goed bekeken én veilig voor uw discs.

De cover en de inlay
Hier stuiten we op een eerste probleempje. Laten we er voor het gemak even van uitgaan dat we dit systeem enkel zullen aanwenden om enkelvoudige discs in te herbergen. Geen dubbeldisc-edities dus, ook geen exemplaren met een slipcase rond, en over giftsets en dergelijke hebben we het dan nog niet eens gehad. Het probleem zit 'm in de acht of wat millimeter die de rug van de disc kleiner is dan bij een gewoon doosje. De cover van een standaard dvd is 27,3 cm x 18,3 cm, maar alle covers hebben in principe dezelfde grootte. Volgens de bijgeleverde documenten is de maximale maat voor een cover 26,5 cm x 18,3 cm, wat precies klopt met onze ervaring van 8 millimeter verschil in dikte. In de praktijk betekent dit dat, als je de cover van een standaard-dvd wil in de kaft van de slimline stoppen, deze net niet zal passen. Bij het dichtvouwen wordt de cover niet echt zachtzinnig omgekruld.



Wat kan U daar nu tegen doen? De eenvoudigste oplossing is om de cover van de disc met zeer precies snijmateriaal acht millimeter minder breed te maken, bijvoorbeeld met een scherpe cutter. Elegantst is dat U daarbij zowel voor-als achterkant vier millimeter korter maakt, zodat de rugopdruk nog ongeveer in het midden komt te zitten. Nadeel is dat U daarmee de cover onherstelbaar beschadigt. Indien U erg veel geeft om de verzamelaarswaarde van uw dvd's, is dit natuurlijk niet de oplossing die we zoeken. De acht overtollige millimeters omvouwen is allerminst elegant en veroorzaakt om eerlijk te zijn meer problemen dan het oplost. Een creatievere oplossing is een kwalitatief goede scan maken van de hoes, deze in een fotobewerkingsprogramma (bijvoorbeeld Photoshop) acht millimeter inkorten, liefst door een "compressie" van de rugtekening, het geheel uitprinten op kwalitatief goed papier (fotopapier) en op het juiste formaat snijden, en het origineel ergens veilig bewaren. Deze methode biedt als voordeel dat U geen onherstelbare ingrepen aan uw dvd's uitvoert, het nadeel is uiteraard dat het U een fortuin aan fotopapier en inkt van een kleurenprinter gaat kosten.













In het doosje is overigens wél plaats voor een inlay, gegeven dat dit geen kanjer van een booklet is.

De plaatsbesparing
We voerden de test uit met dertig slimline-doosjes en dertig enkelvoudige amarays. Deze konden we van een breedte van 45 centimeter terugbrengen tot 19,7 centimeter, mits wat geduw, zonder evenwel de boel te forceren. De beloofde reductie van 50 % wordt hiermee ruimschoots bereikt, en ligt zelfs dichter bij de 56 %. Probleem is wel dat niet alle discs in aanmerking komen voor een dergelijke afslankingskuur. Een steekproef op onze eigen collectie leverde ons op dat ongeveer 37 % van de discs niet in aanmerking komen (dubbeldiscs, slipcases, snappers en dergelijke). Dan hebben we nog geen rekening gehouden met de diverse (brede) boxsets die de verzamelaar waarschijnlijk in zijn originele verpakking wil houden. Hier is het iets moeilijker om statistische uitspraken over te doen, aangezien het aantal boxsets in iemands verzameling erg verschillend kan zijn naargelang de smaak. Laten we van een gemiddelde van 20 % boxsets in een collectie uitgaan (waarbij elke boxset telt als één eenheid), wat misschien wat aan de hoge kant is, maar we spelen liever op zeker. Dan komen we tot de volgende berekening:

Rekenen we dat 20 % van de ruimte wordt ingenomen door boxsets allerlei, en dat 37 % van de andere discs niet kan vervangen worden door slimcases.

100 cm = 80 cm dvd's + 20 cm boxsets
80 cm x 37 % = 29,6 cm kan niet worden gecomprimeerd
80 cm x 63 % = 50,4 cm kan wél worden gecomprimeerd

Hierbij wint men 8/15 x 50,4 cm = 26,9 cm

In dat geval wordt er gemiddeld een kleine 27 % plaats gewonnen.

Laten we in dit scenario even de boxsets buiten beschouwing, en de rekeningoefening overdoen met alleen maar dvd's met doosjes van allerlei afmetingen

100 cm x 37 % = 37 cm kan niet worden gecomprimeerd
100 cm x 63 % = 63 cm kan wél worden gecomprimeerd

Hierbij wint men 8/15 x 63 cm = 33,6 cm

dan komen we met onze gemiddelde proef op een reductie van pakweg 1/3 van de plaats.

Het gewicht
Is ook belangrijk natuurlijk, wanneer U angst hebt dat die vijsjes van die Zweedse meubelwinkel toch niet zo stevig zouden blijken als de folder beloofde. Laten we uitgaan van de volgende premissen:

• één slimline-box weegt ongeveer 55 gram
  
• 1 lege amaray weegt ongeveer 74 gram
  
• 1 dvdtje weegt ongeveer 16 gram (d.i. het gewicht van een DVD9, dus iets minder voor DVD5, iets meer voor DVD18)
  
• een cover weegt gemiddeld 8 gram
  
• een inlay weegt gemiddeld 6 gram
  

Naast het opstellen van de berekening hebben we deze proefondervinderlijk gecheckt door gewoon dezelfde discs uit de steekproef te nemen en het boeltje op de weegschaal te dumpen. Hierbij moeten we echter eerst enkele kritische aantekeningen maken. In boxsets wordt de ruimte vaak optimaal benut, zodanig dat het gewicht van een zelfde volume aan boxsets vaak veel meer doorweegt dan voor gewone dvd's. In onze steekproef woog een gemiddeld zelfde volume aan boxsets ruim 15 % méér dan een zelfde volume aan "gewone" dvd's, al dan niet dubbeldiscs.

De in de folder beloofde 25 % gewichtsbesparing gaat ongetwijfeld uit van alleen de lege doosjes, waarbij we zelfs tot een gewichtsbesparing van 35,5 % komen. Natuurlijk is dit onrealistisch omdat niemand voor zijn plezier lege doosjes gaat zitten opstapelen. Laten we dus toch maar de meting uitvoeren met gevulde doosjes. We hebben weer drie scenario's vooropgesteld.

1/ Als we *uitsluitend* zouden beschikken over enkelvoudige amarays, dan maken we daar per dvd 19 gram verlies op. Een dvd met toebehoren weegt zo'n 104 gram, hetgeen een gewichtsverlies oplevert van 18,3 %.

2/ Als we de boxsets buiten beschouwing laten, dan krijgen we het volgende rekeningetje:

100 cm x 37 % = 37 cm kan niet worden gecomprimeerd
100 cm x 63 % = 63 cm kan wél worden gecomprimeerd
Deze 63 cm bevat ongeveer 42 dvd's
En per dvd winnen we 19 gram, dus dat is een totaal van 798 gram per meter.
Deze meter dvd's weegt 8520 gram
Dus komen we op een besparing uit van 9,3 %

Onze steekproef bevestigt dit resultaat met een gewichtsverlies van 9,5 %

3/ Rekenen we dan ook nog even 20 % (volume) boxsets mee,

100 cm = 80 cm dvd's + 20 cm boxsets
80 cm x 37 % = 29,6 cm kan niet worden gecomprimeerd
80 cm x 63 % = 50,4 cm kan wél worden gecomprimeerd
Deze 50,4 cm bevat ongeveer 33,6 dvd's
En per dvd winnen we 19 gram, dus dat is een totaal van 638,4 gram per meter.
Deze meter dvd's met boxsets bij weegt 8780 gram
Dus komen we op een besparing uit van 7,2 %

Onze steekproef bevestigt dit resultaat met een gewichtsverlies exact 7,2 %!

And now for the tricky part. Het gebruik van de slimline-doosjes zorgt juist voor een gewichtstoename. En dat is logisch, want in alle voorgaande scenario's werd het schap slechts gedeeltelijk terug gevuld. De vrijgekomen plaats kan dienen om bijvoorbeeld nóg meer dvd's te etaleren - hoe zou U zelf zijn? Laten we aannemen dat we de volledig vrijgekomen plaats in elk van de scenario's opvullen met (gevulde) slimlines. In de vooropgestelde scenario's wordt dat:

1/ Vertrekkend van alleen enkelvoudige amarays:

100 cm gewone amarays is 66,7 dvd's met gewicht 6933 gram
Worden de doosjes vervangen door slimlines, betekent dit een winst van 1267 gram
De hoeveelheid gewicht is dus 5666 gram
Maar! Er is nu plaats voor 56 cm = ongeveer 80 extra dvd's!
Die wegen samen 6800 gram
Hierdoor torst de 100 cm schap nu 12466 gram dvd's
Zijnde een gewichtstoename van bijna 80 %!

De vergelijking is natuurlijk niet helemaal eerlijk, want er kunnen in dit scenario meer dan dubbel zoveel dvd's méér op een meter schap! In onze steekproef kwamen we zelfs op bijna 81 % uit!

2/ Zonder boxsets:

We hadden reeds 8520 gram
Er komt 33,6 cm ruimte vrij, goed voor 48 dvd's
Deze wegen samen 4080 gram
Samen is dat dus goed voor 12600 gram
Zijnde een gewichtstoename van 47,9 %

Onze steekproef wees 50,4 % aan.

3/ Met 20 % boxsets:

We hadden reeds 8780 gram
Er komt 26,9 cm ruimte vrij, goed voor 38 dvd's
Deze wegen samen 3266 gram
Samen is dat dus goed voor 12046 gram
Zijnde een gewichtstoename van 37,2 %

Onze steekproef gaf 39,9 % aan.



Conclusies
De doosjes reduceren inderdaad het volume van uw dvd-collectie geweldig groot, en de liimieten die de fabrikant vooropstelt, worden ruimschoots gehaald, alhoewel we enkele kanttekeningen moeten plaatsen:

• Ten eerste is bijzonder veel tijd gekropen in het evenwichtig opstellen van een steekproef. Die kan natuurlijk anders uitdraaien bij iemand met een ander dvd-profiel (minder tv-boxsets, minder dubbeldisc-SE's, mensen die uit principe weigeren snappers te kopen,...). De resultaten mogen dus niet als absolute waarheden geïnterpreteerd worden, maar als tendenzen.
  
• Pluspunt: Onder elk denkbaar profiel is er inderdaad sprake van een plaatsbesparing, schommelend tussen de 27 % en de 56 %, rekening houdend dat niet alle dvd's zich gemakkelijk in een nieuw keurslijfje laten steken.
  
• Nog een pluspunt: Het sluitingssysteem is écht wel goed.
  
• Minpunt: De slimcases zijn hoegenaamd niet geschikt om covers van bestaande dvd's te incorporeren. Hiervoor moeten beslist creatieve kunstgrepen worden toegepast. Anderzijds, als de doosjes nu eens voor-en achteraan vier millimeter breder zouden gemaakt worden, zou het probleem zijn opgelost.
  
• Neutraal: Er is inderdaad een gewichtsverlies, alhoewel die in een realistisch scenario niet de beloofde 25 % haalt, en in de praktijk is er zelfs een gewichtstoename tot 80 %, maar dat komt natuurlijk omdat op de vrijgekomen plaats véél meer dvd's huizen! Stevige schappen kopen is hoe dan ook de boodschap.
  

Verkoopsinfo
SPF Plastics BV levert vooral slimcases in grote hoeveelheden, per dozen van 100 stuks of paletten van 6400 stuks, oftewel in gesealde pakketten van 59 stuks, zijnde 7080 stuks op een palet. Het bedrijf is te bereiken op het volgende adres:
Toepadweg 3
5301 KA Zaltbommel
Nederland
Tel. + 31 418 51 44 24
Fax. + 31 418 51 82 70
E-mail: wilfred.hijman@spf.nl

We wensen van de gelegenheid gebruik te maken om de heer Hijman en de firma SPF te bedanken voor hun bereidwillige medewerking in deze test.