FILM
Wat als een banale bemiddelingsopdracht tussen twee rivaliserende handelsstaten begint, loopt uit tot een intergalactische oorlog van formaat. De Jedi Qui-Gon Jinn (Liam Neeson) en zijn Padawan Obi-Wan Kenobi (Ewan McGregor) arriveren op de planeet Naboo, waar de Trade Federation de jonge en schijnbaar naïeve koningin Amidala (Natalie Portman) tracht ertoe te bewegen een wurgcontract te tekenen. De Jedi maken de plannen om de jonge koningin en haar gevolg te evacueren naar de hoofdstad Coruscant, maar ze storten neer op de zandplaneet Tatooine. Daar heeft Qui-Gon een ontmoeting die mogelijk het lot van het universum kan veranderen: Anakin Skywalker (Jake Lloyd), een jonge, onbaatzuchtige slavenjongen die heel sterk in The Force schijnt te zijn onderhandelt met zijn meester Watto  (Andrew Secombe) over de levering van wisselstukken voor het neergecrashte schip: hij is bereid om het prijzengeld dat hij kan winnen door deel te nemen aan de Pod Race, een barbaarse race met zelf in elkaar geknutselde voertuigen, aan Qui-Gon te schenken. Qui-Gon van zijn kant wedt dan weer op de race met Watto tegen de huidige kampioen met als inzet de vrijheid van Anakin.




Uiteraard wint Anakin op het nippertje de race, maar dat is nog maar het begin van een lange reeks gebeurtenissen: eerst en vooral schijnt een figuur getraind in de Jedi-technieken de koningin te achtervolgen. Zijn naam is Darth Maul (Ray Park), en hij zou wel eens de voorbode kunnen zijn van de heropstanding van de Sith Lords, gevallen Jedi die zich tot de duistere kant van de Kracht hebben bekeerd. Om zich tussen het gewone volk te kunnen mengen wisselt Koningin Amidala vaak van rol met één van haar dienstmaagden, Padmé, en komt zo in contact met de schuchtere jongen. De raad van Jedi meent echter dat hij te oud is om de Jedi-training te volgen, en wat meer is, ze vermoeden dat hij de balans van de Kracht in onevenwicht kan brengen. Maar voor dergelijke futiliteiten is het niet het beste ogenblik om na te denken: kanselier Valorum (Terence Stamp) gedraagt zich als een zwakke figuur wanneer het over de bescherming van Naboo gaat. Amidala dient een motie van wantrouwen in en het kanselierschap komt in handen van senator Palpatine (Ian McDiarmid), die daarmee een zeer strategisch spelletje heeft gespeeld en gewonnen. Amidala beslist om terug te keren naar Naboo en het lot van haar volk te delen, maar ze heeft het listige plan opgevat om het volk waarmee ze in symbiontisch verband leven, de Gungans, als bondgenoten te nemen om de Trade Federation aan te vallen. Terwijl de legers in de clinch gaan, en Anakin heimelijk een poging doet om de centrale computer van de droids van het Trade Federation-leger onklaar te maken, nemen Qui-Gon en Obi-Wan het op tegen Darth Maul.




De fel geanticipeerde release van de eerste prequel-film werd in kritische milieus nogal gecontesteerd omwille van het feit dat nogal wat verworvenheden uit de oude trilogie met voeten werden getreden. Ondanks het feit dat George Lucas weer aan boord was als regisseur, vielen onder meer het optreden van de kinderachtige Jar Jar Binks en het ophangen van de plot aan het (vermeende) acteertalent van een snotaap niet in goede aarde. Zeker achteraf bekenen met de inferieure sequel-trilogie heeft The Phantom Menace echter zijn verdiensten, met onder meer de vakkundig in beeld gebrachte pod race en uiteraard het optreden van Darth Maul, die aanleiding geeft tot één van de coolste zwaardgevechten uit de reeks. The Phantom Menace heeft gebreken, maar het is zeker niet de gruwel waar sommigen die voor willen verslijten. Daarnaast is Ewan McGregor zeer goed gecast als de jonger Obi-Wan. George Lucas zou overigens George Lucas niet zijn als hij niet voortdurend aan zijn eigen films zit te sleutelen. De pop van Yoda is vervangen door een CGI-versie, en eigenlijk valt voor beide versies iets te zeggen. Er zijn ergere ingrepen indenkbaar *kuch* Greedo *kuch kuch*.




BEELD EN GELUID
De beeldkwaliteit van The Phantom Menace is de slechtste van de negen films. Disney heeft werkelijk niet veel moeite gedaan om The Panthom Menace goed te restaureren: concreet is alle detail verdwenen door digital noise reduction, en zeker in de openingsscènes lijken Liam Neeson en Ewan McGregor zélf muppets te zijn, met de textuur in hun gezicht die enkele parsecs de ruimte is in geschoten. Ook de gebouwen zien er te veel uit als een Playmobil-doos, en er zit overal edge enhancement in. Alleen de pod race is van het voornaamste onheil gespaard en ziet er dynamisch uit, met veel snelle bewegingen die in UHD overeind blijven. De kleuren daarentegen zijn in HDR wel eer aangedaan, en vooral de scènes bij daglicht op Naboo en Tatooine zien er tenminste helder en fris uit. Het is geen ramp, maar het kon een stuk beter, dat beeld. De geluidstrack is opgewaardeerd naar Dolby Atmos, en vooral tijdens de pod race knallen de surroudns alle kanten uit. Ook subtielere geluiden, zoals de laser blasts van de droideka's, die vakkundig door onze twee Jedi-helden worden afgeweerd, hebben gevoel voor richting. Hoogtepunt is natuurlijk het duel tussen de Jedi en Darth Maul, waarbij onder meer de ondoorlaatbare schermen die het duel bemoeilijken, vervaarlijk en met het juiste gevoel voor richting zoemen.

EXTRA'S
Een deel van het bonusmateriaal, dat op een aparte schijf staat, vonden we reeds terug op de Complete Saga-versie, maar als u een completist bent, dan hebt u intussen al een versie of vijf van Star Wars in huis om volledig te zijn. De extra's die op voornoemde release waren onderverdeeld onder "Naboo", "Tatooine" en "Coruscant" zijn hier samengevoegd.




De Blu-rayschijf met de film bevat twee audiocommentaartracks. De eerste bevat bijdragen van regisseur George Lucas, producent Rick McCallum, co-editor Ben Burtt en drie verantwoordelijken voor de speciale effecten, namelijk Rob Coleman, John Knoll, Dennis Muren en Scott Squires. Het commentaar is afzonderlijk opgenomen en achteraf gemonteerd, zodoende heb je geen pauzes en de kans dat de groep door elkaar gaat praten is bijna nihil. Het commentaar zelf is bijzonder interessant voor wat de technische kant van de film betreft: er wordt dieper ingegaan op de uitvoering van de speciale effecten en men legt uit waarop men moest letten tijdens de opnames zelf. Er wordt echter weinig of geen informatie gegeven over de ontwikkeling van het verhaal en rol van de acteurs. Een tweede audiocommentaar bevat bijdragen van cast en crew, en is duidelijk opgediept uit het archief, want het is overduidelijk een collage.

De bonusschijf begint met een nieuwe featurette: Doug Chiang Looks Back (5:23), een terugblik door de production designer die meent de succesformule van George Lucas te hebben ontleed. De tweede nieuwe featurette is Discoveries from Inside: Models & Miniatures (4:17), waarin J.W. Rinzler, Steve Gawley en Lorne Peterson een interessante uiteenzetting geven over de maquettes, zowel van The Phantom Menace als de andere films. De derde en laatste nieuwe featuerette is George Lucas on the Digital Revolution (7:51), waarin Lucas en zijn collega's het vooral hebben over de digitale en soms omstreden technieken waarmee hij zijn films voortdurend loopt te "verbeteren".

Onder de noemer Legacy Content begint de volgende sectie met een uitgebreide nieuwe documentaire The Beginning: Making Episode I (1:06:21), een rijkgevulde documentaire die het hele productieproces van de film onder de loep neemt, van de voorbereidende meetings over de vechtscènes op de set tot en met de afwerking. U krijgt ook The Podrace: Theatrical Edit (12:28), de versie die oorspronkelijk in de cinema te zien was, maar voor de home theatre-releases werd aangepast.




Dan komen de echte historisch extra's. De Archive Fly-Through (3:40) geeft u een overzicht, en dat begint met een hoop Interviews: Naboo Overview (4:52), gevolgd door een kort interview met Liam Neeson (2:21); dan Tatooine Overview (3:42) met twee interviews met  Rick McCallum: eerst over de Podracers (1:04) en eentje over het filmen in Tunesië (2:32). Dan volgt het Coruscant Overview (4:34) met de documentaire George Lucas on Preparing to Write Episode I - 1994" (3:05), waarin de regisseur aan de slag gaat met de proto-versie van zijn script. Er zijn dan nog 10 verwijderde scènes (16:54), en al wat we niet ergens anders hebben kunnen plaatsen, zit in het mapje The Collection, zijnde een collectie van modellen van schepen en kostuums: een Jar Jar Maquette (4:19), een Trade Federation Battleship Concept Model (4:06), een Republic Cruiser Concept Model (2:51), een Queen Amidala Throne Room Costume (1:10), een Full Sized Battle Droid (2:45), een Naboo Starfighter Concept Model (3:23), een Sando Aqua Monster Maquette (3:05), een Darth Maul Costume (2:29), het Palpatine's Shuttle Model (0:56), het Queen's Royal Starship Concept Model (3:22), een Eopie with Anakin Maquette (2:43), een Watto Maquette (2:50), een Sebulba Maquette (3:38), een Dud Bolt Puppet (2:36), een Anakin's Podracer "Tabletop" Model (3:16), een Sith Speeder Model (2:12), een Coruscant Air Taxi Model (0:52), het Queen Amidala Senate Costume (2:53) en het Queen Amidala Pre-Senate Address Costume (2:47) en tot slot een Senate Guard Costume (1:38). Er is ook nog een statische pagina met info.

Hiermee hebt u zowat alle bonussen uit de Complete Saga die specifiek waren aan Episode 1. U houdt echter die vorige versie best bij voor de uitgebreide disk 9 met documentaires en spoofs.

CONCLUSIE
The Phantom Menace heeft zo zijn voor-en tegenstanders, maar bestempelen als een rotslechte film kan je dit toch niet. De beeldkwaliteit van deze 4K mocht wat beter geweest zijn.




Deze uitgave is ook in een compleetbox te krijgen met delen 1 tot en met 9.